◄*

►*

▲**

Termen

 

Type CTRL-f om op deze pagina te zoeken naar termen in de linker- of rechterkolom.
Links onderin het beeld verschijnt dan een zoekveld.
De woorden in de linkerkolom zijn bijna in alle gevallen links naar de betreffende pagina in de grammatica (niveau *).
In een enkel geval is het een link naar niveau ** omdat het betreffende begrip niet opnieuw op niveau * behandeld wordt
(meestal is dat het geval van termen met betrekking tot werkwoorden en vervoeging).
Soms is het een link naar niveau *** als het gaat om een nadere specificatie.

 

Deze lijst van grammaticale termen sluit aan bij de beschrijving van de grammatica op beginners-niveau.
Een volledig overzicht van grammaticale termen is te vinden in de lijst die aansluit bij het gevorderden-niveau.

 

1e stam	de stam van het werkwoord die gebruikt wordt voor een herhaalde of voortdurende handeling
2e stam	de stam van  het werkwoord die gebruikt wordt voor een eenmalige of afgeronde handeling
1e vervoeging	aanduiding voor de vervoeging van een groep van Griekse werkwoorden waarbij het accent van de 1e persoon enkelvoud actief niet op de laatste lettergreep valt. Bijvoorbeeld: πληρώνω
2e vervoeging	aanduiding voor de vervoeging van de grootste groep van Griekse werkwoorden waarbij het accent van de 1e persoon enkelvoudactief op de laatse letter of in ieder geval op de uitgang valt. Bijvoorbeeld: μπορώ, μιλάω, λυπάμαι
aanhalingsteken
aantonende wijs	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: ik loop
aanvoegende wijs	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: leve de koning. Latijnse naam: coniunctivus
aanwijzend voornaamwoord	Bijvoorbeeld: deze
accent	elk Grieks woord dat uit meer dan één lettergreep heeft, krijgt een accent.
accentteken
accentverschuiving	verschijnsel dat het accent op een andere lettergreep komt te vallen. Dit treedt vooral op bij het verbuigen van zelfstandige naamwoorden.
accusativus	de naamval waarin het lijdend voorwerp staat. Nederlands: 4e naamval.
afhankelijke vraag	Bijvoorbeeld: hij vraagt of ik kom.
alfabet
antecedent	onderdeel van de hoofdzin waarnaar de bijzin verwijst. Bijvoorbeeld: het huis waar ik woon, is nieuw.
aoristus	werkwoordsvorm. de Latijnse naam voor de Griekse verleden tijd (αόριστος)van de 2e stam (dieeen eenmalige of afgeronde handeling aangeeft).
aparemfato	Griekse (onveranderlijke) werkwoordsvorm die gebruikt wordt bij het vormgeven van voltooide tijden.
apostrof	niet te onderscheiden van een accent.
aspect, werkwoord	het verschijnsel dat aangeeft of er sprake is van een herhaalde of voortdurende handeling of van een eenmalige of afgeronde handeling.
augment	de toevoeging aan een werkwoordsvorm die kan voorkomen bij de verleden tijd. Dit begrip wordt niet op dit niveau behandeld.
bedrijvende zin	Bijvoorbeeld: ik lees (vooral gebruikt om de tegenstelling met andere soorten zinnen aan te duiden).
beknopte bijzin	Bijvoorbeeld: ik zit te lezen.
bepaald lidwoord	Bijvoorbeeld: de, het
beperkende bijvoeglijke bijzin, komma	deze begint niet met een komma, in tegenstelling tot de uitbreidende bijvoeglijke bijzin. Bijvoorbeeld: de kinderen die op straat spelen, zijn gevaarlijk bezig.
betrekkelijk voornaamwoord	het voornaamwoord in de bijzin dat verwijst naar een zinsdeel in de hoofdzin. Bijvoorbeeld: het huis waar ik woon, is nieuw.
betrekkelijke bijzin	bijzin die begint met een betrekkelijk voornaamwoord.
bevelende wijs	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: ga gauw zitten.
bevestigende zin	Bijvoorbeeld: ik lees (vooral gebruikt om de tegenstelling met ontkennende zinnen aan te duiden).
bezittelijk voornaamwoord	Bijvoorbeeld: mijn boek
bijvoeglijk naamwoord	woordsoort. Bijvoorbeeld: een mooi boek
bijvoeglijke bepaling	zinsdeel. Bijvoorbeeld: een goed geschreven boek.
bijvoeglijke bijzin	bijzin die de rol van een bijvoeglijke bepaling vervult. Bijvoorbeeld: een boek, dat goed geschreven is.
bijvoeglijke bijzin, komma	uitbreidende bijvoeglijke bijzinnen beginnen met een komma, beperkende niet.
bijwoord	woordsoort. Een woord dat een nadere bepaling geeft van een ander woord, niet zijnde een zelfstandig naamwoord. Bijvoorbeeld: Vanavond wordt het koeler.
bijwoord, echt	woordsoort. Een bijwoord dat niet gebaseerd is op een bijvoeglijk naamwoord.
bijwoordelijke bepaling	zinsdeel dat dezelfde rol speelt als een bijwoord. Bijvoorbeeld: Op zee is het koeler.
bijwoordelijke bijzin	bijzin die dezelfde rol speelt als een bijwoord. Bijvoorbeeld: Het zal koeler worden wanneer de zon onder is.
bijzin	een geheel van zinsdelen dat op zichzelf een zelfstandige zin is, maar afhankelijk is van de overblijvende zin.
bijzin, betrekkelijk	is gelijk aan een bijvoeglijke bijzin. Een bijzin die de rol van een bijvoeglijke bepaling vervult. Bijvoorbeeld: een boek, dat goed geschreven is.
bijzin, bijvoeglijk	zie: betrekkelijke bijzin
bijzin, bijvoeglijk beperkend	zie: beperkende bijvoeglijke bijzin
bijzin, toegevend	bijwoordelijke bijzin van toegeving. Bijvoorbeeld: Ook al regent het, ik ga toch de hond uitlaten.
bijzin van beperking	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Verkopen ze hier ook de kaartjes, voor zover u weet?
bijzin van doel	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Neem een paraplu mee, opdat je niet nat wordt.
bijzin van gevolg	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Ik verstopte me zodat hij me niet kon vinden.
bijzin van plaats	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Ik zal aan je denken, waar je ook bent.
bijzin van reden/oorzaak	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Omdat hij te laat was, moet hij nablijven.
bijzin van tijd	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Toen hij thuis kwam, ging hij de krant lezen.
bijzin van toegeving	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Ook al regent het, ik ga toch de hond uitlaten.
bijzin van vergelijking	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Zoals de ouden zingen, piepen de jongen.
bijzin van voorwaarde	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Als ik kaartjes had, was ik gegaan.
bijzin van vrezen	bijwoordelijke bijzin. Bijvoorbeeld: Ik ben bang dat hij niet komt.
comparativus	Latijnse naam voor de vorm van een bijvoeglijk naamwoord dat gebruikt wordt in een vergelijking. Bijvoorbeeld: groter, grootst
coniunctivus	werkwoordsvorm die vooral in bijzinnen wordt gebruikt. Nederlandse naam: aanvoegende wijs.
coniunctivus 1	coniunctivus die gevormd wordt op basis van de 1e stam om een herhaalde of voortdurende handeling aan te geven.
coniunctivus 2	coniunctivus die gevormd wordt op basis van de 2e stam om een eenmalige of afgeronde handeling aan te geven.
dativus	de naamval waarin het meewerkend voorwerp staat. Nederlands: 3e naamval.
datum
deelwoord	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: lopend, gelopen
deelwoord, tegenwoordig	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: lopend
deelwoord, voltooid	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: gelopen
deponens	werkwoord dat in het Grieks een passieve vorm heeft, maar een actieve betekenis. Bijvoorbeeld: έρχομαι - komen.
directe rede	zinsvorm die een letterlijke weergave is van het gesprokene. Bijvoorbeeld: Hij zei: ik ga morgen wel.
directe vraag	zinsvorm die een letterlijk weergave is van een vraag. Bijvoorbeeld: Kom je morgen?
dubbele punt
eenlettergrepige woord	dergelijke woorden hebben in principe geen accent.
eigennaam	namen van personen, maanden, plaatsen en dergelijke.
enkelvoud, verbuigen	woordvorm. Bijvoorbeeld: schaap.
enkelvoud, vervoegen	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: ik loop, jij zit.
enkelvoudige zin	zin zonder bijzin
fonetisch schrift	methode om klanken in schrift weer te geven.
futurum	werkwoordsvorm voor de toekomende tijd.
futurum 1	futurum die gevormd wordt op basis van de 1e stam om een herhaalde of voortdurende handeling aan te geven
futurum 2	uturum die gevormd wordt op basis van de 1e stam om een eenmalige of afgeronde handeling aan te geven
gebiedende wijs	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: ga gauw zitten.
gebiedende zin	Bijvoorbeeld: ga gauw zitten.
genitivus	de naamval waarmee een bezitsrelatie wordt aangegeven. Nederlands: 2e naamval.
geslacht	bepaalt in bijna alle gevallen de uitgang van zelfstandige naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en dergelijke.  mannelijk, vrouwelijk of onzijdig.
getal, verbuiging	bij verbuigen van zelfstandig naamwoorden, bijvoeglijke naamwoorden en dergelijke wordt de uitgang mede bepaald door het aantal: enkelvoud of meervoud.
getal, geheel	Bijvoorbeeld: dertien, 25.
getal, gebroken	Bijvoorbeeld: tweeëneenhalf, 4 1/2, 8,3.
gezegde	zinsdeel dat de feitelijke handeling van de zin weergeeft.
grammatica	de beschrijving van de klanken, tekens en regels van de taal, en de bijbehorende betekenissen, om te komen tot betekenisvolle zinnen.
haakje
hoge punt	in het Grieks gebruikt in plaats van de Nederlandse puntkomma.
hoofdletter, maanden en dagen
hoofdtelwoord	Bijvoorbeeld: 16. In tegenstelling tot rangtelwoorden.
hoofdzin	zin die overblijft nadat de bijzinnen zijn verwijderd.
hulpaccent	wordt toegevoegd indien een woord (eventueel met erop volgende persoonlijke voornaamwoorden) zou eindigen op meer dan twee onbeklemtoonde lettergrepen.
imperativus	werkwoordsvorm die wordt gebruikt om een bevel aan te geven.. Nederlandse naam: gebiedende wijs.
imperativus 1	imperativus die gevormd wordt op basis van de 1e stam om een herhaalde of voortdurende handeling aan te geven.
imperativus 2	imperativus die gevormd wordt op basis van de 2e stam om een eenmalige of afgeronde handeling aan te geven.
indirecte rede	zinsvorm waarbij de woorden van iemand in een bijzin worden weergegeven. Bijvoorbeeld: Hij zegt dat hij komt.
infinitief	werkwoordsvorm. Deze onveranderlijke vorm wordt in het Nederlands gebruikt om het werkwoord als zodanig aan te geven. Bijvoorbeeld: hij zit te vissen.
katharevousa	Tot 1976 de officiële vorm van de Griekse taal.
klankleer	de studie die vorming en klank van spraakklanken tot onderwerp heeft.
kleine letter, bijvoeglijke naamwoorden	bijvoeglijke naamwoorden die afgeleid zijn van een naam, worden in het Grieks met een kleine letter geschreven.
klemtoonverschuiving	eigenlijk: accentverschuiving. Het verschijnsel dat het accent op een andere lettergreep komt te vallen. Dit treedt vooral op bij het verbuigen van zelfstandige naamwoorden.
klinker	klank die zonder belemmering door de mondholte wordt gevormd.
klinkercombinatie	de klank van een combinatie van klinkers is niet gelijk aan de opeenvolging van klanken van de afzonderlijke klinkers.
komma	leesteken
leeftijd	leeftijdsaanduiding als toepassing van getallen
leesteken	Bijvoorbeeld: punt, komma, uitroepteken en dergelijke
lidwoord	Bijvoorbeeld: de, een
lidwoord, bepaald	Bijvoorbeeld: de, het
lidwoord, onbepaald	Bijvoorbeeld: een
lijdende zin	zin in de lijdende vorm. Bijvoorbeeld: de hond wordt geslagen.
lijdend voorwerp	zinsdeel waarop het werkwoord zijn werking heeft. Bijvoorbeeld: hij slaat de hond.
mannelijk	één van de drie vormen die het geslacht van een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en dergelijke kan hebben.
medeklinker	klank die bij het maken in de mondholte belemmerd wordt door lippen, tong, neus of keel.
meervoud, verbuigen	woordvorm. Bijvoorbeeld: schapen.
meervoud, vervoegen	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: wij lopen, jullie zitten.
meewerkend voorwerp	zinsdeel dat naast het onderwerp en het lijdend voorwerp direct betrokken is bij de handeling. Bijvoorbeeld: hij geeft het boek aan Marie.
naamwoordelijk deel van het gezegde	het deel van het gezegde dat overblijft nadat de werkwoordelijke delen daaruit zijn verwijderd. Bijvoorbeeld: hij wordt leraar.
naamval	vorm van de woorden in een zinsdeel die aangeeft in welke relatie dat zinsdeel staat tot de overige zinsdelen in de zin. Het onderwerp staat bijvoorbeeld in de 1e naamval, het lijdend voorwerp in de 4e.
nominativus	de naamval waarin het onderwerp staat. Nederlands: 1e naamval.
onbepaald lidwoord	Bijvoorbeeld: een
onbepaalde telwoord	Bijvoorbeeld: veel
onbepaalde wijs	werkwoordsvorm die het werkwoord als zodanig weergeeft.Bijvoorbeeld: hij zit te vissen.
onderwerp	zinsdeel dat in eerste instantie bij het werkwoord betrokken is.
onovergankelijk werkwoord	werkwoord dat niet voorzien kan worden van een lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: verdwijnen.
onpersoonlijk werkwoord	werkwoord dat alleen in de derde persoon voorkomt. Bijvoorbeeld: regenen.
onpersoonlijke zin	zin, gebruik makend van een loos onderwerp. Bijvoorbeeld: het is mogelijk dat ..., het lijkt erop dat ... .
onregelmatig werkwoord	Bijvoorbeeld: zijn, was, geweest.
ontkennende zin	Bijvoorbeeld: ik heb niet geslapen.
onvoltooide tijden	werkwoordsvormen die geen gebruik maken van het hulpwerkwoord hebben.
onzijdig	één van de drie vormen die het geslacht van een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en dergelijke kan hebben.
overgankelijke werkwoorden	werkwoord dat voorzien kan worden van een lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: slaan.
overgankelijke werkwoorden, passieve werkwoordsvormen	Griekse werkwoordsvormen die een actieve betekenis hebben, terwijl ze een passieve vorm hebben.
overtreffende trap	Bijvoorbeeld: mooist.
paratatikos	werkwoordsvorm voor de Griekse verleden tijd van de 1e stam (die een herhaalde of voortdurende handeling aangeeft).
partikel	klein onverbuigbaar woord dat niet behoort tot één van de woordsoorten: bijwoorden, voorzetsels, voegwoorden of uitroepen.
passivum	werkwoordsvorm, lijdende vorm
percentage	percentage als toepassing van getallen.
persoon, 1e, 2e, 3e	werkwoordsvorm die de relatie tussen de spreker en het onderwerp aanduidt.
persoonlijk voornaamwoord	Bijvoorbeeld: ik, u
persoonlijk voornaamwoord, zwak	Bijvoorbeeld: me
persoonsvorm	werkwoordsvorm die het getal en persoon van het werkwoord in de zin aanduidt.
punt	leesteken
rangtelwoord	Bijvoorbeeld: eerste, andere
regelmatig werkwoord	Bijvoorbeeld: tekenen
samenstelling	Bijvoorbeeld: bankpas
semantiek	betekenisleer. De studie de betekenis van woorden, zinsdelen en zinnen tot onderwerp heeft.
spraakleer	klankleer. De studie die vorming en klank van spraakklanken tot onderwerp heeft.
stam	dat deel van een woord dat bij verbuiging of vervoeging omveranderd blijft.
stam, werkwoord	Bijvoorbeeld: melden, meld-
stam, eerste	de stam van het werkwoord die gebruikt wordt voor de vormen die een herhaalde of voortdurende handeling aanduiden.
stam, tweede	de stam van het werkwoord die gebruikt wordt voor de vormen die een eenmalige of afgeronde handeling aanduiden.
stamtijden	kort overzicht van enkele actieve en passieve werkwoordsvormen die een compleet inzicht verschaffen in de vorming van alle overige tijden en wijzen, in het bijzonder van de gebruikte stammen.
stellende trap	de basisvorm van een bijvoeglijk naamwoord, in tegenstelling tot de vergrotende of overtreffende trap. Bijvoorbeeld: mooi, mooier, mooist.
syntaxis	het geheel van woordsoorten en zinsdelen, en de regels die gelden voor het maken van betekenisvolle zinnen.
tegenwoordig deelwoord	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: lopend
tegenwoordige tijd	tijd van het werkwoord die de werkwoordsvormen omvat die een handeling in het heden aanduiden.
telwoord	Bijvoorbeeld: acht, veel, derde, andere
telwoord, hoofd-	Bijvoorbeeld: acht, veel
telwoord, rang-	Bijvoorbeeld: derde, andere
tijd, werkwoord	tegenwoordige tijd, verleden  tijd of toekomende tijd.
toekomende tijd	tijd van het werkwoord die de werkwoordsvormen omvat die een handeling in de toekomst aanduiden.
tweeklank	combinatie van twee klanken die niet tot een andere klank versmelten.
uitgang, verbuigen	de toevoeging aan de stam van een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en dergelijke afhankelijk van geslacht, getal en naamval.
uitgang, vervoegen	de toevoeging aan de stam van een werkwoord afhankelijk van vorm, aspect, wijs, tijd, persoon en getal.
uitroepteken
verbuiging	verandering van een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en dergelijke door het wijzigen van de uitgang afhankelijk van geslacht, getal en naamval.
vergelijking, trappen van	de stellende trap, de vergrotende trap, de overtreffende trap. Bijvoorbeeld: mooi, mooier, mooist.
vergrotende trap	Bijvoorbeeld: mooier
verkleinwoorden	Bijvoorbeeld: kindje, autootje
verleden tijd	tijd van het werkwoord die de werkwoordsvormen omvat die een handeling in het verleden aanduiden.
vervoeging	verandering van een werkwoord door het wijzigen van de uitgang afhankelijk van vorm, aspect, wijs, tijd, persoon en getal.
vervoeging, 1e, 2e	de Griekse werkwoorden worden, wat vervoeging betreft, onderverdeeld in twee hoofdgroepen. De 1e vervoeging omvat alle werkwoorden waarvan het accent in de 1e persoon enkelvoud actief nietop de laatste lettergreep valt. Bijvoorbeeld: πληρώνω. De 2e vervoeging omvat alle overige werkwoorden.
vocativus	de naamval waarin de aangeroepen persoon staat. Nederlands: 5e naamval.
voegwoord	woordsoort die twee zinnen verbindt.
voltooid deelwoord	werkwoordsvorm. Bijvoorbeeld: gelopen, verbeterd
voltooide tijd	tijd van het werkwoord die de werkwoordsvormen omvat die een handeling als afgelopen voorstellen. Bijvoorbeeld: ik heb gegeten, jij had gelezen, hij zal hebben geslapen, hij zou hebben gewacht.
voornaamwoord	woordsoort die personen of zaken aanduidt zonder die specifiek te beschrijven.
voornaamwoord, aanwijzend	Bijvoorbeeld: die, deze
voornaamwoord, betrekkelijk	het voornaamwoord in de bijzin dat verwijst naar een zinsdeel in de hoofdzin. Bijvoorbeeld: het huis waar ik woon, is nieuw.
voornaamwoord, bezittelijk	Bijvoorbeeld: mijn
voornaamwoord, onbepaald	Bijvoorbeeld: elk
voornaamwoord, persoonlijk	Bijvoorbeeld: ik
voornaamwoord, vragend	Bijvoorbeeld: wie
voornaamwoord, wederkerend	Bijvoorbeeld: zich
voornaamwoord, wederkerig	Bijvoorbeeld: elkaar
voorzetsel	woordsoort die de relatie tussen bepaalde zinsdelen aanduidt.
vorm, actief of passief	werkwoordsvorm die aangeeft of er sprake is van een actieve of lijdende zin. Bijvoorbeeld: de man slaat de hond, de hond wordt geslagen.
vormleer	De studie die vorming van woorden en woordsoorten tot onderwerp heeft.
vraagteken	leesteken
vrouwelijk	één van de drie vormen die het geslacht van een zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord en dergelijke kan hebben.
wederkerend voornaamwoord	Bijvoorbeeld: zich
wederkerend werkwoord	Bijvoorbeeld: zich schamen
wederkerig voornaamwoord	Bijvoorbeeld: elkaar
werkwoord	woordsoort. Het werkwoord geeft in een zin de handeling, wijziging, of toestand aan waar het in die zin om gaat.
werkwoord, onregelmatig	Bijvoorbeeld: lopen, liep, gelopen; zijn, ben, geweest
werkwoord, regelmatig	Bijvoorbeeld: tekenen, tekende, getekend
werkwoord, onovergankelijk	werkwoord dat niet voorzien kan worden van een lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: verdwijnen.
werkwoord, overgankelijk	werkwoord dat voorzien kan worden van een lijdend voorwerp. Bijvoorbeeld: slaan.
werkwoord, wederkerend	Bijvoorbeeld: zich schamen
werkwoord, wederkerig, passieve vormen	In het Grieks kan de passieve vorm gebruikt worden om wederkerigheid uit te drukken.
woordleer	de studie die woorden, woordsoorten en woordvormen tot onderwerp heeft.
woordsoort	Bijvoorbeeld: werkwoord, lidwoord, zelfstandig naamwoord, bijvoeglijk naamwoord, voorzetsel, voegwoord en dergelijke.
woordvorming	de wijze waarop woorden uit elkaar kunnen worden afgeleid.
zelfstandig naamwoord	woordsoort die een ding, een zaak of een toestand aanduidt.
zin, bevestigende	Bijvoorbeeld: ik lees (vooral gebruikt om de tegenstelling met ontkennende zinnen aan te duiden).
zin, lijdende	zin in de lijdende vorm. Bijvoorbeeld: de hond wordt geslagen.
zin, ontkennende	Bijvoorbeeld: ik heb niet geslapen.
zin, vragende	Bijvoorbeeld: is er nog koffie?
zin, gebiedende	Bijvoorbeeld: ga zitten!
zin, uitroepend	Bijvoorbeeld: hoera!
zin, mededelend	Bijvoorbeeld: ik ben moe.
zinsdelen	Bijvoorbeeld: onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp en dergelijke.
zinsleer	de studie die het geheel van woordsoorten en zinsdelen, en de regels die gelden voor het maken van betekenisvolle zinnen, tot onderwerp heeft.
zwakke persoonlijke voornaamwoorden	Bijvoorbeeld: me