fbicon

Nieuwgrieks, Vormleer en Zinsleer

Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Vormleer en Zinsleer
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Synt/SyntWerw/SyntWerw1ActiPass>

Zinsleer, werkwoord, actief versus passief


Het Grieks werkwoord kent net als het Nederlandse werkwoord zowel actieve als passieve werkwoordsvormen (in het Grieks op -ομαι, in het Nederlands met het werkwoord worden).

De passieve werkwoordsvormen hebben een ruimer toepassingsgebied dan in het Nederlands. Passieve vormen kunnen de volgende betekenissen hebben:

-
-
-
-
passief
actief
wederkerend
wederkerig
η γη θερμαίνεται.
κοιμάται.
πλένομαι.
αγαπιούνται.
de aarde wordt verwarmd.
hij slaapt.
ik was me.
zij houden van elkaar.

In het Nederlands leidt het gebruik van een actieve of passieve vorm steeds tot actieve respectievelijk passieve betekenis van de zin (bv. de hond wordt geslagen).

In veel gevallen is er in het Grieks ook overeenstemming tussen de vorm het werkwoord en de betekenis van de zin, die op zichzelf ook weer overeenkomen met het Nederlands.


ο ήλιος θερμαίνει τη γη.
η γη θερμαίνεται από τον ήλιο.
de zon verwarmt de aarde.
de aarde wordt verwarmd door de zon.

Het omzetten van een actieve zin naar een passieve zin heet passiveren.
Nb. De omzetting van 'wij werken' naar 'er wordt gewerkt' valt niet onder het begrip passiveren.

 

Niet alle Griekse werkwoorden die actieve vormen hebben, hebben ook passieve vormen (en omgekeerd, maar dat speelt hier even geen rol). Dat betekent dat een zin die in het Nederlands een passieve vorm met 'worden' gebruikt, dan niet zonder meer kan worden vertaald met een zin die in het Grieks de passieve vorm gebruikt. In dit kader is het zinvol om op te merken dat het Nederlands ook vaak een alternatieve formulering met dezelfde betekenis kan gebruiken. Vergelijk: 'ik word niet geloofd' met 'ze geloven me niet'. Het is juist deze onpersoonlijke formulering die in het Grieks vaak wordt gebruikt, en die in deze situatie de oplossing biedt voor het ontbreken van de passieve vorm.

 

Er bestaan in het Grieks echter ook een groot aantal woorden die een passieve vorm koppelen aan een actieve betekenis. Deze woorden worden deponentia genoemd.
Werkwoorden met een actieve betekenis kunnen op zich weer overgankelijk of onovergankelijk zijn.

αρνούμαι/
 αρνιέμαι
δέχομαι
εργάζομαι
κοιμάμαι
λυπάμαι
περιποιούμαι
σκέφτομαι

φοβάμαι
γίνομαι

έρχομαι
κάθομαι
weigeren/
 ontkennen
ontvangen
werken
slapen
betreuren
verzorgen
nadenken
bedenken
vrezen
worden
gebeuren
komen
zitten
overgankelijk
overgankelijk
overgankelijk
onovergankelijk
onovergankelijk
overgankelijk
overgankelijk
onovergankelijk
overgankelijk
overgankelijk

onovergankelijk
onovergankelijk
onovergankelijk
αρνούμαι ένα δώρο.
αρνήθηκε ότι έκλεψε τα χρήματα.
δέχομαι ένα δώρο.
εργάζομαι ολόκληρες μέρες.
κοιμάται ακόμα.
λυπάμαι που δεν μπορεί να έρθει.
περιποιούμαι τα λουλούδια.
σκέφτομαι ακόμα λίγο.
θα σκεφτούμε κάτι.
όλοι τον φοβούνται.
θέλει να γίνει γιατρός.
πώς έγινε το ατύχημα;
έρχομαι αύριο.
κάθομαι στο τραπέζι.
ik weiger het geschenk.
hij ontkende dat hij het geld gestolen had.
ik ontvang  een geschenk.
ik werk hele dagen.
hij slaapt nog.
ik betreur dat hij niet kan komen.
ik verzorg de bloemen verzorgen.
ik denk nog even na.
we zullen (wel) iets bedenken.
allen vrezen hem.
hij wil dokter worden.
hoe is het ongeluk gebeurd?
ik kom morgen.
ik zit op de tafel.

Let op het verschil tussen het Nederlandse 'worden' γίνομαι (koppelwerkwoord met de betekenis 'in een toestand komen': ik word gelukkig) en 'worden' (hulpwerkwoord van de passieve vorm: ik word geslagen).

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright

  

Betekenis:
Semantiek

l

Zin:
Zinsleer

l
Woord:
Woordleer
l

Letter:
Alfabet

l

Klank:
Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

 

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht

Alle onderwerpen komen in ieder geval op niveau 1 aan de orde.
Een zwart naar boven wijzend driehoekje geeft aan dat een onderwerp ook op een hoger niveau aan de orde komt.

De zwarte naar links en rechts wijzende gesloten driehoekjes in het midden van het scherm zijn links naar de volgende pagina van hetzelfde onderwerp op hetzelfde niveau.

Teksten met een gestippelde onderstreping zijn links en/of tooltips.

In het geval van een link wijzigt tevens de achtergrondkleur.