Onbepaalde voornaamwoorden
Onbepaalde voornaamwoorden verwijzen naar niet nader bepaalde personen of zaken uit de werkelijkheid. Zij worden gebruikt om weer te geven dat wat gezegd wordt over een zaak of persoon, in alle gevallen, in sommige gevallen of in geen enkel geval opgaat. Onbepaalde betrekkelijke voornaamwoorden hebben dus steeds betrekking op een kwantiteit.
De Nederlandse
onbepaalde voornaamwoorden zijn:
iemand, niemand
iets, niets, niks
iedereen, alles
geen, men, menig
elke, iedere, alle
een zekere
enkele, enige (een paar).
De Griekse onbepaalde voornaamwoorden zijn:
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | |
ένας | μια | ένα | een |
κανένας/ κανείς |
καμιά | κανένα | iemand, niemand |
κάποιος | κάποια | κάποιο | iemand |
κάτι | κατιτί | iets, een paar | |
τίποτα | iets, niets | ||
τίποτε | iets, niets | ||
κάθε | elke | ||
καθένας | καθεμία | καθένα | ieder |
άλλος | άλλη | άλλο | ander |
μερικοί | μερικές | μερικά | sommige |
αρκετοί | αρκετές | αρκετά | heel wat |
διάφοροι | διάφορες | διάφορα | verschillende |
όλος | όλη | όλο | heel, alle |
ολόκληρος | ολόκληρη | ολόκληρο | heel |
Κάποιος, κάμποσος, άλλος, μερικοί, αρκετοί,
διάφοροι, όλος en, ολόκληρος worden verbogen als
καλός.
Κανένας en καθένας worden verbogen als ένας
Κάτι, τίποτα, τίποτε en κάθε worden niet verbogen.
Het Grieks heeft enkele onbepaalde voornaamwoorden waarvan de
betekenis in de zin wisselt afhankelijk van de toevoeging van het
ontkennende bijwoord δε(niet):
zelfstandig gebruikt:
κανένας/ κανείς (iemand), δε ... κανένας
(niemand)
bijvoeglijk gebruikt: κανένας (een of
ander), δε ... κανένας
(geen)
τίποτα (iets), δε τίποτα (niets).
Wanneer deze woorden gebruikt worden als antwoord op een vraag, hebben ze de ontkennende betekenis (zonder de toevoeging van δε).
Het verschil tussen κανένας en
κάποιος is, dat κανένας over het algemeen in een negatieve context wordt gebruikt:
een negatieve zin, een vraag waarop het antwoord mogelijk negatief
is
mann | vr | onz | toelichting | |||
ένας | μια | ένα | την είδα μια Κυριακή. | ik zag haar op een zondag. | een niet nader bepaalde, maar wel concrete dag | |
κανένας (κανείς) |
καμιά | κανένα | υπάρχει κανείς εδώ; | is daar (lett: hier) iemand? | een specifiek iemand die je hoort | |
αυτό το μήνα, δε δουλεύω καμιά Παρασκευή. | die maand werk ik geen enkele vrijdag (lett: niet een of andere vrijdag).. | een niet nader bepaalde, maar wel concrete dag | ||||
δεν υπάρχει κανένας στον κήπο. | er is niemand in de tuin. | met ontkenning: niemand | ||||
κάποιος | κάποια | κάποιο | διαβάζω κάποιο άρθρο για το περιβάλλον. | ik lees een (of ander) artikel over het milieu. | een niet nader bepaald of genoemd artikel | |
κάτι |
κατιτί | ήταν κάτι άνθρωποι. | er waren een paar mensen. | |||
θέλω κάτι ελαφρύ για το δείπνο. | ik wil iets lichts als avondeten. | |||||
τίποτα | δεν θέλει τίποτα νέο. | hij wil niets. | ||||
δεν ξέρω τίποτε. | ik weet niets. | met ontkenning: niets | ||||
τι θέλεις; - τίποτα | wat wil je? - niets | als antwoord: niets | ||||
κάθε |
κάθεεβδομάδα φοράει άλλα ρούχα. | elke weekdraagt ze andere kleren. | ||||
καθένας | καθεμία (καθεμία) |
καθένα | ο καθέναςμε την σειρά του | ieder op zijn beurt | ||
άλλος | άλλη | άλλο | άλλα παιδιά φώναζουν. | andere kinderen schreeuwen. | ||
μερικοί | μερικές | μερικά | μερικοίπροτιμούν τη σούπα τους με πολύ αλάτι. | sommigen willen hun soep met veel zout. | ||
αρκετοί | αρκετές | αρκετά | συναντώ αρκετούς ανθρώπους στη δουλειά μου. | ik ontmoet heel wat mensen op mijn werk. | ||
διάφοροι | διάφορες | διάφορα | άνθρωποι από διάφορες χώρες μένουν στο Άμστερνταμ. | in Amsterdam wonen mensen uit verschillende landen | ||
όλοι | όλες | όλα | όλοι λένε ότι είναι άδικο. | iedereen zegt dat het niet eerlijk is. | ||
ολόκληρος | ολόκληρη | ολόκληρο | καθαρίζω ολόκληρο το σπίτι. | ik heb het hele huis schoon gemaakt. | geheel en al |
Verbuiging van κανένας/κανέις
mannelijk | vrouwelijk | onzijdig | |
nom | κανένας | καμιά/καμία | κανένα |
gen | κανενός | καμιάς/καμίας | κανενός |
acc | κανένα(ν) | καμιά(ν)/καμία(ν) | κανένα |
Κανένας (iemand, niemand, een, geen)
heeft in de nominativus mannelijk enkelvoud de nevenvorm
κανείς. Beide vormen worden zonder enig betekenisverschil
door elkaar gebruikt, zij het dat κανείς
niet bijvoeglijk gebruikt kan worden.
Καθένας (elk, ieder, iedereen) wordt
op dezelfde wijze verbogen als κανένας.