Werkwoorden vervoeging naar persoon en getal
Het werkwoord wordt in het Grieks vervoegd naar vorm, stam/aspect, wijs, tijd, persoon en getal.
Het overzicht van stamtijden geeft reeds voor alle vervoegingen naar vorm, stam/aspect, wijs en tijd de 1e persoon enkelvoud. Daarbij kunnen voor de vervoeging naar persoon en getal enkele stamtijden even buiten beschouwing worden gelaten:
- de toekomende tijden omdat deze vormen steeds constructies zijn van θα met een coniunctivus van de 1e of 2e stam
- de voltooide tijden omdat deze vormen steeds constructies zijn met het werkwoord έχω dat zelf naar persoon en getal wordt vervoegd
- de gebiedende wijs omdat deze alleen een 2e persoon enkelvoud en meervoud kent
- de deelwoorden omdat deze niet vervoegd worden.
πληρώνω | betalen | actief | passief | ||
1e stam | 2e stam | 1e stam | 2e stam | ||
aantonende wijs | tegenwoordige tijd | πληρώνω | πληρώνομαι | ||
aantonende wijs | onvoltooid verleden tijd | πλήρωνα | πλήρωσα | πληρωνόμουν | πληρώθηκα |
aanvoegende wijs | πληρώνω | πληρώσω | πληρώνομαι | πληρωθώ |
Wat betreft de vervoeging naar getal en persoon geldt: wanneer twee vormen een gelijke uitgang hebben in de 1e persoon enkelvoud (-ω, -ώ, -α, -ομαι of -όμουν) dan hebben ze ook in de 2e en 3e persoon enkelvoud en meervoud gelijke uitgangen. Ter illustratie dit wat ongebruikelijke overzicht waarin de tijden met gelijke uitgangen zijn gegroepeerd:
actief | actief | actief | passief | passief | |||
1e stam | 1e stam | 2e stam | 2e stam | 1e stam | |||
aantonende wijs | aanvoegende wijs | aanvoegende wijs | aanvoegende wijs | aantonende wijs | |||
tegenwoordige tijd | onvoltooid verleden tijd | ||||||
ik | πληρώνω | πληρώνω | πληρώσω | πληρωθώ | πληρωνόμουν(α) | ||
jij | πληρώνεις | πληρώνεις | πληρώσεις | πληρωθείς | πληρωνόσουν(α) | ||
hij, zij, het | πληρώνει | πληρώνει | πληρώσει | πληρωθεί | πληρωνόταν(ε) | ||
wij | πληρώνουμε | πληρώνουμε | πληρώσουμε | πληρωθούμε | πληρωνόμαστε/ πληρωνόμασταν |
||
jullie, u | πληρώνετε | πληρώνετε | πληρώσετε | πληρωθείτε | πληρωνόσαστε/ πληρωνόσασταν |
||
zij | πληρώνουν(ε) | πληρώνουν(ε) | πληρώσουν(ε) | πληρωθούν(ε) | πληρώνονταν/ πληρωνόντανε/ πληρωόντουσαν |
||
actief | actief | passief | passief | passief | |||
1e stam | 2e stam | 2e stam | 1e stam | 1e stam | |||
aantonende wijs | aantonende wijs | aantonende wijs | aantonende wijs | aanvoegende wijs | |||
onvoltooid verleden tijd | onvoltooid verleden tijd | onvoltooid verleden tijd | tegenwoordige tijd | tegenwoordige tijd | |||
ik | πλήρωνα | πλήρωσα | πληρώθηκα | πληρώνομαι | πληρώνομαι | ||
jij | πλήρωνες | πλήρωσες | πληρώθηκες | πληρώνεσαι | πληρώνεσαι | ||
hij, zij, het | πλήρωνε | πλήρωσε | πληρώθηκε | πληρώνεται | πληρώνεται | ||
wij | πληρώναμε | πληρώσαμε | πληρωθήκαμε | πληρωνόμαστε | πληρωνόμαστε | ||
jullie, u | πληρώνατε | πληρώσατε | πληρωθήκατε | πληρώνεστε/ πληρωνόσαστε |
πληρώνεστε/ πληρωνόσαστε |
||
zij | πλήρωναν/ πληρώνανε |
πλήρωσαν/ πληρώσανε |
πληρώθηκαν/ πληρωθήκανε |
πληρώνονται | πληρώνονται |
Merk op dat de passieve vormen (van aanvoegende wijs 2e stam
passief, πληρωθώ, en van de onvoltooid
verleden tijd 2e stam passief, πληρώθηκα)
dezelfde uitgangen hebben als actieve vormen
op -ω en -α: passieve
vormen zijn dus soms te herkennen aan de uitgang en soms aan de
stam.
Nb. Indien de stam van het werkwoord uit slechts één lettergreep bestaat, worden de vervoegde vormen die dan nog niet uit drie lettergrepen bestaan, voorafgegaan door het augment (-ε-) '):
δένω binden |
onvoltooid verleden tijd |
|
actief | ||
1e stam | 2e stam | |
ik | έδενα | έδεσα |
jij | έδενες | έδεσες |
hij, zij, het | έδενε | έδεσε |
wij | δέναμε | δέσαμε |
jullie, u | δένατε | δέσατε |
zij | έδεναν/δένανε | έδεσαν/δέσανε |
') Het augment is vergelijkbaar met de Nedelandse toevoeging 'ge-': fietsen - ik heb gefietst