Grammatica//Morf/MorfZelfDive1
Zelfstandige naamwoorden
Onverbuigbare zelfstandige naamwoorden
Zelfstandige naamwoorden met afwijkende meervoudsvormen
Oude dativus-vormen
Verkleinwoorden
Samenstellingen
Onverbuigbare zelfstandige naamwoorden
Moderne leenwoorden die na ca. 1900 vanuit het Frans of Duits ingeburgerd zijn geraakt in het Grieks, worden in principe niet verbogen. Enkele voorbeelden:
το ασανσέρ | de lift | ταασανσέρ |
το γκαράζ | de garage | τα γκαράζ |
το ευρώ | de euro | τα ευρώ |
το κομπιούτερ | de computer | τα κομπιούτερ |
το μαγιό | het badpak | τα μαγιό |
ο μάνατζερ | de manager | οι μάνατζερ |
η πλαζ | het strand | οι πλαζ |
Zelfstandige naamwoorden met afwijkende meervoudsvormen
Sommige mannelijke zelfstandige naamwoorden op -ος heben twee verschillende meervoudsvormen: de gebruikelijke vorm op -οι, maar ook een onzijdige vorm op -α. Meestal is er een verschil in betekenis tussen de mannelijke en de onzijdige vorm van het meervoud. Enkele voorbeelden:
ο βράχος | de rots | οι βράχοι τα βράχια |
de rotsen |
ο καπνός |
de rook de tabak |
οι καπνοί τα καπνά |
de rook de tabak |
ο λόγος |
de reden het woord |
οι λόγοι τα λόγια |
de redenen de woorden |
ο χρόνος |
de tijd het jaar |
οι χρόνοι τα χρόνια |
de tijden de jaren |
Oude dativus-vormen
In het Oudgrieks bestond naast de nominativus, genitivus en accusativus nog een aparte dativusvorm. Deze is bijna overal vervangen door een vorm in de genitivus. In het Nederlands bestaat een vergelijkbare situatie (bijvoorbeeld: te goeder trouw).
moderne spelling | betekenis | oude spelling | nominativus |
βάσει + 2 | op basis van | βάσει | η βάση |
εντάξει | ok | ἐν τάξει | η τάξη |
λόγω + 2 | vanwege | λόγῳ | ο λόγος |
πράγματι | inderdaad | πράγματι | το πράγμα |
τοις εκατόν | procent | τοῖς ἐκατόν | οι |
τοις μετρητοίς | contant | τοῖς μετρητοῖς | τα μετρητά |
Verkleinwoorden
Net als in het Nederlands kan in het Grieks van een zelfstandig naamwoord een verkleinwoord worden gemaakt.
Verschil met het Nederlands is dat het Grieks meerdere uitgangen kent die die functie hebben.
-άκι | το παιδί ο καφές |
kind koffie |
το παιδάκι το καφεδάκι |
jongetje kopje koffie |
-ούλι | μικρός το δέντρο |
klein boom |
το μικρούλι το δεντρούλι |
(de) kleine boompje |
-ίτσα | η δουλειά η Eυαγγελία |
het werk Evangelia |
η δουλίτσα η Βαγγελίτσα |
werkje kleine Evangelia |
Samenstellingen
In het Nederlands kunnen zelfstandige naamwoorden gecombineerd worden door ze, al of niet met een extra -s-, samen te voegen tot een nieuw zelfstandig naamwoord. Het Grieks kent deze mogelijkheid in veel minder mate. Meestal wordt gebruik gemaakt van een bijvoeglijk naamwoord of van een constructie met een voorzetsel.
Wanneer twee zelfstandige naamwoorden toch samen een ander zelfstandig naamwoord vormen, worden de delen meestel verbonden met een -ο-.
η μέρα | dag | η νύχτα | nacht | το μερόνυχτο | etmaal |
το μαχαίρι | mes | το πιρούνι | vork | τα μαχαιροπίρουνα | bestek |
ο άντρας | man | η γυναίκα | vrouw | το αντρόγυνο | echtpaar |
το Σάββατο | zaterdag | η Κυριακή | zondag | το Σαββατοκύριακο | weekend |
το αλάτι | zout | το πιπέρι | peper | το αλατοπίπερο | peper- en zoutstel |
το αβγό | ei | το λεμόνι | citroen | το αβγολέμονο | eicitroensaus |
©
Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright