◄**

▼*

►**

Consecutieve bijzinnen

η αποτελεσματική / συμπερασματική πρόταση - bijzin van gevolg

Consecutieve bijzinnen geven het resultaat of het gevolg aan van de handeling die door het werkwoord in de hoofdzin wordt weergegeven.
De consecutieve voegwoorden zijn:

ώστε (να)	zodat, dat
που (να)	dat
για να	')

Na ώστε en που volgt een werkwoordsvorm in de indicativus; de ontkenning is δε(ν).
Na ωστε να en που να volgt een werkwoordsvorm in de coniunctivus; de ontkenning is μη(ν).

Που duidt op zichzelf geen gevolg aan. Het wordt vrijwel altijd gecombineerd met de aanwijzende voornaamwoorden τέτοιος of τόσος, of met de aanwijzende bijwoorden έτσι of τόσο (vergelijk de Nederlandse constructie: zo ... dat).
Τέτοιος en έτσι drukken hoedanigheid uit: zodanig, zulk, zo.
Τόσος en τόσο drukken hoeveelheid uit: zo (veel, weinig, groot, klein etc).

Ώστε en που gevolgd door indicativus

στην Αφρική η φτώχεια είναι τόσο μεγάλη ώστε πεθαίνουν χιλιάδες άνθρωποι.	in Afrika is de armoede zo groot dat er duizenden mensen sterven.
η Σαντορίνη μας άρεσε τόσο πολύ που θα πάμε και του χρόνου.	we vonden Santorini zo leuk dat we volgend jaar weer gaan.
ήταν τέτοια η ταραχή μου που φοβήθηκα μη σταματήσει η καρδιά μου.	ik was zo overstuur dat ik bang was dat m'n hart het zou begeven.

Nb.

μιλάει έτσι ώστε μόλις που ακούγεται.

hij spreekt zó, dat hij amper te verstaan is. (Nb.μόλις που = amper)

Ώστε να en που να gevolgd door coniunctivus

Wanneer het gevolg van een bepaalde handeling duidelijk beoogd is, worden de voegwoorden ώστε en που gevolgd door να + coniunctivus.
Het gebruik van τέτοιος, τόσος, έτσι of τόσο is in deze gevallen vrijblijvend:

στάθηκε στην πόρτα έτσι που να μη φαίνονται τα πόδια του.	hij bleef op zo'n manier bij de deur staan dat zijn voeten niet te zien zouden zijn/waren.
κρύφτηκα έτσι ώστε να μη με βρει.	ik verstopte me zó dat hij me niet zou vinden.
οι εταιρείες θα κάνουν επενδύσεις ώστε να προετοιμαστούν για τη μετάβαση στο ευρώ.	bedrijven zullen investeren om zich voor te bereiden op de overgang naar de euro.

Woordvolgorde in de zin met ώστε να
Tussen ωστε en να kunnen andere zinsdelen geplaatst worden, meestal het onderwerp of een bijwoordelijke bepaling.

φρόντισε έτσι ώστε όλα να τακτοποιηθούν.

zorg ervoor dat alles geregeld wordt.

Consecutieve zin met και
Wanneer και in deze betekenis gebruikt wordt, wordt geen gebruik gemaakt van τέτοιος, τόσος, έτσι of τόσο. Και en ώστε/που zijn dus niet uitwisselbaar.

κινέζικα σου μιλάω και δεν καταλαβαίνεις τι σου λέω;

praat ik soms Chinees tegen je dat je niet begrijpt wat ik tegen je zeg?

Consecutieve zin met κάνω να
Κάνω heeft in dit geval de betekenis van ' '.

τους έκανε όλους να κλάψουν.	hij maakte ze allemaal aan het huilen.
μ' έκανες να πω ψέματα στη μητέρα μου.	je hebt me tegen mijn moeder doen liegen.

Consecutieve zin met για να
Dit type zin komt voor na πολύ in de betekenis van 'te'.

είσαι πολύ μικρός για να καπνίζεις.	je bent te jong om te roken.
είναι πολύ βαρύ για να το σηκώσω.	het is voor mij te zwaar om op te tillen.

Ώστε kan ook de betekenis hebben van een consecutief bijwoord: dus, vandaar, zodoende

ώστε δεν τον είδες;	dus je hebt hem niet gezien?
ώστε έχει δίκιο.	hij heeft dus (toch) gelijk.
ώστε έτσι έγιναν τα πράγματα.	oh, dus zó is het gegaan.

Nb1. In het Nederlands kan in een consecutieve bijzin de toekomende tijd worden gebruikt. Wanneer er in het Grieks aanleiding is om ώστε να of που να met de coniunctivus te gebruiken, zal het feit dat de gebeurtenis in de toekomst ligt, dus uit de hoofdzin en de context moeten blijken. Vooral omdat zowel να als θα gevolgd worden door de coniunctivus, wordt makkelijk de fout gemaakt om in een dergelijk geval naast να ook θα te gebruiken.

Nb2. In het Nederlands kan in een consecutieve bijzin de verleden tijd worden gebruikt. Wanneer er in het Grieks aanleiding is om ώστε να of που να met de coniunctivus te gebruiken, zal het feit dat de gebeurtenis in het verleden ligt, dus uit de hoofdzin en de context moeten blijken.

 

Consecutieve zin zonder gebruik van zo, zodanig, dat of zodat

θέλουμε μια κοπέλα που να μιλάει ελληνικά.

we willen een meisje dat Grieks spreekt.

 

Nb. In een bijzin met για να (of ώστε να) kan geen paratatikos gebruikt worden. Dus:

την είδα που έκλαιγε και της είπε κάτι αστείο για να γελάσει.

hij zag dat zij huilde en zei iets grappigs zodat ze zou lachen.

') Γραμματική της Νέας Ελληνικής, Γ. Μπαμπινιώτης, pag 969