◄**

▼*

►**

Conditionele bijzinnen, voorwaardelijke bijzinnen

η υποθετική πρόταση - bijzin van voorwaarde

ο υποθετικός λόγος - de voorwaardelijke zin

Conditionele bijzinnen beschrijven de voorwaarde waaronder een bepaalde handeling of gebeurtenis gerealiseerd kan worden of al gerealiseerd is.
De conditionele voegwoorden zijn:

αν	als, indien
άμα	als
έαν εφόσον	indien, als
αν τύχον	als toevallig, mocht ...

De persoonsvorm van de bijzin staat in de:
- coniunctivus van de tweede stam als handeling van de hoofdzin in de toekomst ligt
- indicativus als de handeling in de hoofdzin al gerealiseerd is of had kunnen zijn
- imperfectum (paratatikos) of plusquamperfectum (voltooid verleden tijd) als de handeling in de hoofdzin gerealiseerd zou kunnen worden
- coniunctivus van de tweede stam als de handeling in de hoofdzin een algemeen geldende waarheid is.

De handeling van de hoofdzin ligt in de toekomst

Wanneer de handeling in de hoofdzin toekomstig is (imperativus, θα + coniunctivus of ας + coniunctivus), volgt na αν, άμα, εάν, αν τύχον de coniunctivus van de tweede stam. Deze coniunctivus wordt de coniunctivus futuralis genoemd.

 

θα γελάσετε αν σας το πω.	jullie zullen lachen als ik het vertel.
εάν με διακόψεις άλλη φορά, θα σε σκοτώσω.	als je me nog één keer onderbreekt, vermoord ik je.
άμα τον δεις, μην του πεις πως είμαι άρρωστη.	als je hem ziet, vertel hem dan niet dat ik ziek ben.
αν τυχόν περάσει, ας με περιμένει λιγάκι.	mocht hij langskomen, laat hij dan even op me wachten.

De handeling van de hoofdzin is al gerealiseerd of had dat kunnen zijn

Als de handeling of de gebeurtenis die de voorwaarde voor de handeling in de hoofdzin vormt, al gerealiseerd is of gerealiseerd zou kunnen zijn, dan volgt na αν, έαν en άμα de indicativus.
De vertaling van de conditionele bijzin neigt dan naar de betekenis: 'als het zo is dat ... '.

αν το έστειλε αεροπορικώς, θα το πάρεις γρήγορα.	als hij het per luchtpost heeft verstuurd, dan zul je het wel snel krijgen.
αν έχετε ήδη πληρώσει, αγνοήστε αυτό το μήνυμα.	indien u reeds heeft betaald, kunt u dit bericht als niet-verzonden beschouwen (lett.: negeert u dit bericht).
αν έχεις ξανάρθει, γιατί δεν ξέρεις το δρόμο;	als je hier al eerder geweest bent, waarom weet je de weg (dan) niet?
άμα θες να φύγεις, φύγε.	als je weg wilt, ga (dan maar).
θα υποράψετε μόνο εφόσον συμφωνείτε.	u ondertekent alleen indien u (het ermee) eens bent.

De handeling in de hoofdzin zou gerealiseerd kunnen zijn als aan de voorwaarde voldaan was.

Αν +imperfectum (paratatikos, of + plusquamperfectum = voltooid verleden tijd) in de bijzin gecombineerd met θα + imperfectum (paratatikos, of + plusquamperfectum) in de hoofdzin drukt uit dat de handeling in de hoofdzin plaats zou kunnen vinden indien er aan een bepaalde voorwaarde (in de bijzin) wordt voldaan.
Deze constructie heet de irrealis. In de irrealis drukt het imperfectum een (on)mogelijkheid uit in het heden of in het verleden; wil men sterk benadrukken dat de (on)mogelijkheid in het verleden ligt, dan wordt het plusquamperfdectum (voltooid verleden tijd) gebruikt.
De irrealis wordt meestal vertaald met 'zou'.

αν τον έβλεπες, θα γελούσες κι εσύ.	ook jij zou gelachen hebben, als je hem gezien had.
αν δεν τον γνωρίζα καλά, θα τον ακολουθούσα.	als ik hem niet zo goed zou kennen, zou ik met hem mee gaan.
αν μας το έλεγαν χτες, δε θα τους πιστεύαμε.	als ze het ons gisteren hadden gezegd, hadden we ze niet geloofd.
αν είχα διαβατήριο, θα το είχα σκάσει προ πολλού.	als ik een paspoort had, was ik hem allang gesmeerd.

De handeling in de hoofdzin is een algemeen geldende waarheid

Indien de handeling in de hoofdzin een algemeen geldende waarheid of regel is, waarbij de persoonsvorm van de hoofdzin in het praesens staat, staat de persoonsvorm van de bijzin in de coniunctivus van de tweede stam.
Deze coniunctivus heet een 'coniunctivus generalis'.

αν δεν δουλέψουμε, δε ζούμε.

als we niet werken, (kunnen) we niet leven.