◄**

▼*

►**

Complementszinnen

Complementszinnen ingeleid door ότι/πως

De voegwoorden ότι en πως worden gebruikt na werkwoorden van uiting, mening en kennis, zoals:
λέω (zeggen), φωνάζω (roepen), γράφω (schrijven), πληροφορώ (informeren), απειλώ (dreigen), ισχυρίζομαι (beweren), δείχνω (laten zien), φανερώνω (tonen), δηλώνω (verklaren), βεβαιώνω (verzekeren), φαίνεται (het blijkt), νομίζω (menen), πιστεύω (geloven), φαντάζομαι (zich voorstellen), υποθέτω (veronderstellen), ξέρω (weten), μαθαίνω (vernemen), γνωρίζω (weten), θυμάμαι (zich herinneren), ξεχνάω (vergeten), ακούω (horen), ββλέπω (zien).
Er is geen betekenisverschil in het gebruik van ότι en πως.

Sommige van dergelijke werkwoorden kunnen ook in een andere betekenis gebruikt worden. Dat kan betekenen dat in dat geval een ander voegwoord wordt gebruikt.

Merk op dat een bijzin die begint met να, vaak gebruikt wordt waar het Nederlands een beknopte bijzin met 'om te' gebruikt, terwijl een bijzin met ότι/πως gebruikt wordt waar het Nederlands de bijzin zou kunnen laten beginnen met 'het feit dat'.
De complementszinnen zijn dan ook vaak lijdend voorwerpszinnen.

μου είπε πως το κάνω λάθος.	hij zei me dat ik het verkeerd deed.
δήλωσε ότι σε λίγο θα φύγει.	hij verklaarde dat hij kort daarop zou vertrekken.
νομίζω ότι έχεις δίκιο.	ik denk dat je gelijk hebt.
κανείς δεν ήξερε πως είναι τόσο παραγωγικός.	niemand wist dat hij zo productief was.
άκουσα ότι πέθανε ο θείος του.	ik hoorde dat zijn oom is overleden.
είδα ότι είχε φύγει.	ik zag dat hij vertrokken was.
ξέχασε πως είχε ραντεβού μαζί μου.	hij was vergeten dat hij een afspraak met mij had.

De ότι/πως- zinnen kan ook een onderwerpszin of een (naamwoordelijk-deel-van-het-)gezegdezin zijn.

onderwerpszin	δεν είναι αλήθεια ότι αυτός άρχισε τον καβγά.	het is niet waar dat hij begonnen is met de ruzie.
gezegdezin	η δικιά μου γνώμη είναι ότι λέει ψέματα.	als je het mij vraagt, staat hij te liegen (lett.: mijn mening is dat hij liegt).

Ότι en πως worden ook gebruikt na zelfstandige naamwoorden en bijvoeglijke naamwoorden die een verwante betekenis hebben met de werkwoorden van uiting, mening of kennis:

 

η δήλωσή του ότι σύντομα θα φύγει, μας παραξέψε.	zijn mededeling dat hij kort daarop zou vertrekken, verbaasde ons.
αυτή η ιδέα σου ότι τον σκότωσαν, δε βασίζεται πουθενά.	dat idee van jou dat ze hem vermoord zouden hebben, is nergens op gebaseerd.

Ότι en πως worden ook gebruikt als aanvullingszin bij het werkwoord τηλεφωνώ, dat eigenlijk intransitief is. Het gaat dan in feite om een elliptische zin.
In het Nederlands doet zich hetzelfde verschijnsel voor. Vergelijk:
'hij heeft gebeld dat hij wat later komt' met
'hij heeft gebeld om te zeggen dat hij wat later komt'.

μου τηλεφώνησε ότι θα αργήσει λιγάκι.

hij heeft gebeld dat hij wat later komt.

Ότι en πως worden ook gebruikt in geval van een bijstelling:

έμαθες τα νέα, ότι παραιτήθηκε ο διευθυντής;	heb je het nieuws gehoord, dat de directeur ontslag heeft genomen?
μα δεν το φανταζόμουν ποτέ ότι θα με πρόδιδε με τέτοιον τρόπο.	ik had (echt) nooit verwacht, dat hij op zo'n manier zou verraden.

Ότι/πως versus να

Wanneer de inhoud van de complemenstzin bij een werkwoord van mening twijfelachtig of onzeker is, met name doordat de hoofdzin ontkennend of vragend is, wordt i.p.v. ότι of πως het voegwoord να gebruikt. Let wel, het werkwoord in de bijzin met de betwijfelde gebeurtenis (of het betwijfelde feit) blijft in de indicativus (in de volgende voorbeelden in de aoristos) staan:

δεν πιστεύω να τα έμαθα τα νέα.	het lijkt me sterk (lett.: ik geloof niet) dat hij het nieuws gehoord heeft.
δεν θυμάμαι να τον συνάντησα ποτέ.	ik herinner me niet hem ooit ontmoet te hebben.

Diverse werkwoorden hebben naast de betekenis van uiting, mening of kennis een betekenis die aanleiding geeft tot het gebruik van het voegwoord να (+ coniunctivus danwel + indicativus). Vergelijk:

θυμάμαι: 'zich herinneren (dat)' versus 'niet vergeten (om)'
θυμάμαι ότι άφησα το αυτοκίνητο στη γωνιά.	ik herinner me dat ik de auto op de hoek heb gezet.	het feit
θυμήθηκες να πάρεις μαϊντανό;	heb je eraan gedacht peterselie te kopen?	om te
ξεχνάω: 'vergeten (dat)' versus 'vergeten (om)'
ξέχασε ότι αύριο δουλεύει;	hij is vergeten dat hij morgen moet werken.	het feit
μην ξεχάσεις να μου φέρεις εκείνο το βιβλίο.	vergeet niet dat boek voor mij mee te brengen.	om te
αρνούμαι: 'ontkennen (dat)' versus 'weigeren (om)'
αρνήθηκε ότι το είπε.	hij ontkende dat hij het gezegd had.	het feit
αρνήθηκε να το πει.	hij weigerde het te zeggen.	om te
δέχομαι: 'toegeven (dat)' versus 'instemmen (om)'
δέχτηκε ότι το λάθος ήταν δικότ του.	hij gaf toe dat het zijn fout was.	het feit
δέχτηκε να εργαστεί στο εξωτερικό.	hij stemde erin toe in het buitenland te gaan werken.	om te
φαίνεται + ότι/πως + indicativus (het blijkt) versus φαίνομαι + να +  indicativus: (on)waarschijnlijkheid: (schijnen)
φαίνεται ότι ξεπέρασαν τον καβγά τους.	ze schijnen hun ruzie te hebben bijgelegd.	het feit
δε φαίνεσαι να μας πιστεύεις.	je schijnt ons niet te geloven.
φαίνεστε να διστάζετε.	u lijkt te aarzelen.
είναι πιθανό + να + indicativus
είναι απιθανό να τα κατάφερε μόνος του.	het is onwaarschijnlik dat hij dat alleen voor elkaar heeft gekregen.
είνα πιθανό να μην έχει πάει καν.	hij is er waarschijnlijk niet eens heen geweest.

Een bijzonder geval is λέω in de betekenis van denken:

μου είπε πως το κάνω λάθος.	hij zei met dat ik het verkeerd deed.
λες να το έκανε η Καίτη;	denk je dat Cathy het heeft gedaan?
λέμε να πάμε στη Σάμο.	we denken erover om naar Samos te gaan.

Ότι/πως versus που

De werkwoorden θυμάμαι (zich herinneren) en ξεχνάω (vergeten) worden door een bijzin met που gevolgd wanneer het emotionele aspect in de complementszin benadrukt wordt.
Που kan dan vaak met 'hoe' vertaald worden:

ο γέρος θυμήθηκε ότι συναντήθηκαν στο Παρίσι.	de oude man herinnerde zich dat ze elkaar in Parijs ontmoet hadden.	het feit
ο γέρος θυμήθηκε που συναντούσαν στο Παρίσι.	de oude man herinnerde zich (nog goed) dat ze elkaar ontmoetten in Parijs.	de emotie

Vergelijk:

ύστερα από πολλή προσπάθεια θυμήθηκα ότι τον λένε Άρη.	na lang nadenken herinnerde ik mij dat hij Aris heet.	που is niet mogelijk wegens υστερα από πολλή προσπάθεια (na lang nadenken)
θυμάμαι, σα να ήταν χτες, που τα πίναμε μαζι.	ik herinner me als de dag van gisteren, hoe we altijd samen gingen drinken.	ότι/πως is niet mogelijk wegens σα να ήταν χτες (als was het gisteren)

Ξεχνάω betekent eigenlijk het tegenovergestelde van θυμάμαι. Ook hier geldt dat wanneer de bijzin een emotionele, subjectieve lading heeft, het voegwoord που dient te zijn.

 

ξέχασα ότι σήμερα θα απεργούσαν τα ταξί.	ik was vergeten dat de taxi's vandaag zouden staken.	het feit
ξέχασες ότι θα έρθουν οι γονείς σου απόψε;	ben je vergeten dat je ouders vanavond komen?	het feit
δεν θα ξεχάσουμε ποτέ που πολεμούσαμε πλάι πλάι.	we zullen nooit vergeten hoe wij zij aan zij vochten.	de emotie
ξέχασε, λέει, που τα πίναμε μαζί.	hij zegt dat hij vergeten is dat wij altijd samen gingen drinken.	de emotie