Complementszinnen, lijdend voorwerpszin
Een lijdend voorwerpszin is een complementszin die in de hoofdzin de rol van lijdend voorwerp vervult.
Een lijdend voorwerpszin is ofwel:
- complementszin ingeleid door een voegwoord
- directe rede
- een gesubstantiveerde bijzin
- een bijvoeglijke/betrekkelijke bijzin met ingesloten antecedent
complementszin ingeleid door een voegwoord | δεν ήξερα ότι ήσουν εκεί. | ik wist niet dat je daar was. |
bijvoeglijke/betrekkelijke bijzin | φάε όσο θέλεις. | eet zoveel je wilt. |
directe rede | είπε: σ'αγαπώ. | hij zei: ik houd van je. |
gesubstaniveerde zin | το να αγοράζεις σπίτι, είναι μεγάλη υπόθεση. | het kopen van een huis is een hele aangelegenheid. |
Binnen de lijdend voorwerpszinnen die ingeleid worden door een
onderschikkend voegwoord, kunnen de volgende soorten worden
onderscheiden:
- complementszinnen die
een wil, wens, mogelijkheid of noodzaak uitdrukken ingeleid door
να
wens | σε παρακαλώ να έρχεσαι στην ώρα σου. | ik verzoek je voortaan op tijd te komen. |
mogelijkheid | μπορείς να πας στην ώρα σου; | kun je op tijd komen? |
noodzaak | πρέπει να πας στην ώρα σου. | je moet op tijd komen. |
- complementszinnen
na werkwoorden van uiting, mening of kennis, ingeleid door
ότι/πως
uiting | δήλωσε ότι σε λίγο θα φύγει. | hij verklaarde dat hij kort daarop zou vertrekken. |
mening | νομίζω ότι έχεις δίκιο. | ik denk dat je gelijk hebt. |
kennis | δε ήξερα ότι ήσουν εκεί. | ik wist niet dat je daar was. |
- gesubstantiveerde
complementszinnen
το να αγοράζεις σπίτι, είναι μεγάλη υπόθεση. | het kopen van een huis is een hele aangelegenheid. |
- complementszinnen
na werkwoorden van vrees of bezorgdheid, ingeleid door
μη(ν)/μήπως
ανησυχούσαν μήπως δεν προλάβουν το πλοίο. | ze waren bang dat ze de boot niet zouden halen. |
- complementszinnen
van de indirecte rede
με ρώτησε αν έχω πονοκέφαλο. | hij vroeg me of ik hoofdpijn had. |
- complementszinnen
na werkwoorden van emotie, ingeleid door που
χαίρομαι που ήρθες. | ik ben blij dat je gekomen bent. |
-
complementszinnen na werkwoorden van waarneming, ingeleid door
που
είδα το τρένο που ξεκινούσε. | ik zag de trein vertrekken. |
Eventueel kan nog een vorm van reduplicatie van het lijdend voorwerp optreden:
μην αρχίσεις και το διατυμπανίζεις τώρα ότι βρήκα καινούργια δουλειά. | je moet niet meteen gaan rondbazuinen dat ik een nieuwe baan heb. |