◄**

▼*

►**

Complementszinnen

Complementszinnen ingeleid door να

Afhankelijk van het karakter van de wil/wens, mogelijkheid of noodzaak, staat het werkwoord van de bijzin in de coniunctivus, het imperfectum (paratatikos) of de indicativus (nb: de aoristos is ook een indicativus).

Complementszinnen ingeleid door να, werkwoord in het imperfectum (paratatikos)

Wordt in de bijzin een onvervulde onvervulbare wens uitgedrukt (in het verleden of heden) en staat het werkwoord dus voor een onuitgevoerde of onuitvoerbare handeling, dan staat het werkwoord van de complementszin in het imperfectum.

verleden, onuitgevoerd	έπρεπε να ήσουν κι εσύ εκεί.	jij had daar ook moeten zijn.
heden, onuitgevoerd	θα έπρεπε να ήταν κι αυτή εδώ.	zij zou hier eigenlijk ook moeten zijn.
verleden, onvervulbaar	ήθελα να με κατάπινε η γη.	ik had wel door de grond willen zakken (lett.: dat de aarde me verzwolgen had).
heden, onvervulbaar	θα ήθελα να με κατάπινε η γη.	ik zou wel door de grond willen zakken (lett.: dat de aarde me zou verzwelgen).

Zo ook:
δε θυμάμαι, αλλά ενδέχεται να το είπα - ik weet het niet meer, maar het zou best kunnen dat ik dat gezegd heb

Complementszinnen ingeleid door να, werkwoord in het indicativus

Evenals bepaalde constructie met θα kan ook een constructie met να (on)waarschijnlijkheid uitdrukken.
Het werkwoord waar de να- constructie dan van afhangt, is onpersoonlijk:
πρέπει (het is nodig dat), μπορεί (het is mogelijk/het zou kunnen dat) en φαίνεται (het schijnt/ het lijkt erop dat).
Να wordt in deze gevallen gevolgd door een indicativus (nb: de aoristos is ook een indicativus).

Vergelijk:

waarschijnlijkheid, indicativus			noodzaak/ mogelijkheid, coniunctivus
aoristos	πρέπει να έφυγε γύρω στις δυο.	hij moet rond een uur of twee weggegaan zijn.	πρέπει να φύγει στις δυο.	hij moet om twee uur weggaan.
perfectum	πρέπει να έχει αρχίσει κιόλας η παραστάση.	de voorstelling moet al aan de gang zijn.	πρέπει να αρχίσεις στις εννέα.	je moet om negen uur beginnen.
aoristos	μπορεί να ήμουν άρρωστη εκείνη την μέρα.	het kan zijn dat ik op die dag ziek was.	μπορείς να μου  φέρεις μια κόλλα;	kun je me een vel papier brengen?
aoristos	μπορεί να μην το πήραν ακόμα το γράμμα.	misschien hebben ze de brief nog niet ontvangen.
	ελπίζω να κατάλαβες το λάθος σου.	ik hoop dat je je fout hebt begrepen.

Merk op dat de 'waarschijnlijkheidsconstructie' met θα + indicativus, qua sterkte ergens tussen πρέπει να + indicativus (hoogstwaarschijnlijk) en μπορεί να + indicativus (mogelijk) ligt.

In veel gevallen komt de να -constructie voor waar het Nederlands een infinitivus-constructie gebruikt (en niet alleen bij complementszinnen).
Merk op dat bij complementszinnen het onderwerp van de να -zin samenvalt met één van de complementen (onderwerp, meewerkend voorwerp of lijdend voorwerp) in de hoofdzin:

met het onderwerp	δε θέλω να μείνω άλλο.	ik wil niet langer blijven.
met het onderwerp	μπήκε στην αίθουσα χωρίς να πει τίποτα.	hij kwam het lokaal binnen zonder iets te zeggen.
met het onderwerp	ήταν έμπειρος στο να βρίσκει λύσεις.	hij was ervaren in het vinden van oplossingen.
met het lijdend voorwerp	τον βλέπω να πέφτω.	ik zag hem vallen.
met het lijdend voorwerp	μας παρακάλεσαν να προσέξουμε καλά.	ze verzochten ons goed op te letten.
met het meewerkend voorwerp	του απαγόρευσε να μπει μέσα.	ze verbood hem binnen te komen.
met het meewerkend voorwerp	τους ζήτησε να συμμορφωθούνε.	hij vroeg hun zich eraan te houden.

De voorwaarde dat in de Griekse zin het onderwerp van de bijzin moet samenvallen met het complement van het werkwoord in de hoofdzin, vervalt natuurlijk bij onpersoonlijk gebruik van het werkwoord in de hoofdzin:

 

(naamwoordelijk-deel-van-het-)gezegdezin

είναι αδύνατο να το πάρετε μαζί σας.

jullie kunnen het onmogelijk meenemen.

 

Complementszinnen ingeleid door να, waarbij de hoofdzin ontbreekt

 

Indien de hoofdzin achterwege blijft, wordt de bijzin een 'hoofdzin' ingeleid door bijvoorbeeld παραλίγο να:

 

παραλίγο να χαλάσει το ρολόι του αδελφού του

bijna had hij het horloge van zijn broer kapot gemaakt (het scheelde weinig of hij had het horloge van zijn broer kapot gemaakt)