◄*

►*

▲**

Complementszin

Na een werkwoord dat een wil, wens, mogelijkheid of noodzaak uitdrukt begint de bijzin veelal met να

In het Nederlands volgt vaak een beknopte bijzin met het werkwoord in de onbepaalde wijs (infinitief).
Afhankelijk van het karakter van de wil/wens, mogelijkheid of noodzaak, kan het werkwoord van de bijzin in de coniunctivus, de indicativus staan.
Gaat het in het bijzonder om een onvervulde of onvervulbare wens, een onuitgevoerde of onuitvoerbare handeling dan staat het werkwoord in het paratatikos.
Gaat het om een (on)waarschijnlijkheid, vaak in combinatie met een onpersoonlijk πρέπει (het is nodig dat), μπορεί (het is mogelijk dat/ het zou kunnen dat) of φαίνεται (het schijnt dat/het lijkt erop dat), dan staat het werkwoord ook in de indicativus.
In alle overige gevallen staat het werkwoord in de coniunctivus en wordt het dus verder niet gemarkeerd qua tijd.

wens/wil	παρακαλώ μπορώ ελπίζω προτιμάω θέλω απαγορεύω ζητάω	verzoeken kunnen hopen liever willen willen verbieden vragen
noodzaak / mogelijkheid	μπορεί πρέπει είναι πιθανό	het kan het moet (haast wel) het is waarschijnlijk dat

Wenszin ingeleid door να, werkwoord in de coniunctivus

wens	σε παρακαλώ να έρχεσαι στην ώρα σου.	ik verzoek je voortaan op tijd te komen.
wil	μας απαγόρευσαν να μπούμε μέσα.	ze verboden ons naar binnen te gaan.
wens	ελπίζουμε να μην της πείτε τίποτα.	we hopen dat jullie haar niets vertellen.
wens	θέλει να έρθεις κοντά της.	ze wil dat je (dicht)bij haar komt.
noodzaak	πρέπει να φύγω αμέσως.	ik moet onmiddellijk weg.
wens	μπορείς να περιμένεις μια στιγμή;	kun je even wachten?

Onvervulbare wens of onuitvoerbare handeling gevolgd door να, werkwoord in het paratatikos

verleden, onuitgevoerd	έπρεπε να ήσουν κι εσύ εκεί.	jij had daar ook moeten zijn.
heden, onuitgevoerd	θα έπρεπε να ήταν κι αυτή εδώ.	zij zou hier eigenlijk ook moeten zijn.
verleden, onvervulbaar	ήθελα να με καταπιεί η γη.	ik had wel door de grond willen zakken (lett.: dat de aarde me verzwolgen had).
heden, onvervulbaar	θα ήθελα να με καταπιεί η γη.	ik zou wel door de grond willen zakken (lett.: dat de aarde me zou verzwelgen).

Mogelijkheid die (on)waarschijnlijk is gevolgd door να, werkwoord in het indicativus

Het werkwoord waar de να- constructie van afhangt, is onpersoonlijk:
πρέπει (het is nodig dat), μπορεί (het is mogelijk/het zou kunnen dat) φαίνεται (het schijnt/ het lijkt erop dat).

Vergelijk:

waarschijnlijkheid, indicativus			noodzaak/ mogelijkheid, coniunctivus
aoristos	πρέπει να έφυγε γύρω στις δυο.	hij moet rond een uur of twee weggegaan zijn.	πρέπει να φύγει στις δυο.	hij moet om twee uur weggaan.
perfectum o.v.t.	πρέπει να έχει αρχίσει κιόλας η παραστάση.	de voorstelling moet al aan de gang zijn.	πρέπει να αρχίσεις στις εννέα.	je moet om negen uur beginnen.
paratatikos	μπορεί να ήμουν άρρωστη εκείνη την μέρα.	het kan zijn dat ik op die dag ziek was.	μπορείς να μου  φέρεις μια κόλλα;	kun je me een vel papier brengen?
aoristos	μπορεί να μην το πήραν ακόμα το γράμμα.	misschien hebben ze de brief nog niet ontvangen.

Να volgt ook wel in speciale gevallen na werkwoorden waarbij normaliter het voegwoord ότι/πως of μη(ν)/μήπως of που wordt gebruikt

Dit wordt ofwel veroorzaakt doordat de betekenis van de zin een speciale gevoelswaarde heeft, ofwel doordat het werkwoord verschillende betekenissen heeft.

Ότι/πως volgt over het algemeen een werkwoord dat een feitelijkheid uitdrukt; is er echter sprake van twijfel of (onwaarschijnlijkheid) dan volgt να.
Bijvoorbeeld: πιστεύω (geloven) zal over het algemeen gevolgd worden door ότι/πως

ότι/πως	πιστεύω ότι είναι αθώα.	ik geloof dat zij onschuldig is.	(het feit)
να	δεν πιστεύω να τα έμαθε τα νέα.	ik geloof niet dat hij het nieuws gehoord heeft.	(ik twijfel er aan)

 

Μη(ν)/μήπως volgt over het algemeen op een werkwoord dat een vrezen uitdrukt.
Φοβάμαι in de betekenis van 'niet durven om' wordt echter gevolg door να.

μη(ν)/μήπως	φοβάται μήπως τον δουν.	hij is bang dat ze hem zien.
να	φοβάσαι να πηδήξεις;	durf je niet te springen?

 

Που volgt over het algemeen op een werkwoord dat een emotie of zintuigelijke waarneming uitdrukt; is er echter sprake van twijfel of (onwaarschijnlijkheid) dan volgt να.
Bijvoorbeeld: βλέπω zal over het algemeen gevolgd worden door που

που	βλέπω το τρένο που ξεκινάει.	ik zie de trein vertrekken (/die vertrekt).	(ik zie het vertrek van de trein)
να	βλέπω το τρένο να ξεκινάει.	ik zie de trein vertrekken.	(ik zie de trein wegrijden)

Ten gevolge van een bijzondere betekenis van de zin, kan het echter ook voorkomen dat een werkwoord waarbij normaliter να wordt gebruikt, toch door μη(ν)/μήπως of ότι/πως of που wordt gevolgd.
Bijvoorbeeld: ελπίζω (hopen) zal over het algemeen gevolgd worden door να.

ότι/πως	ελπίζω ότι πέρασες ωραία στις διακοπές.	ik hoop dat je een fijne vakantie hebt gehad.	(accent op het totale feit van een fijne vakantie)
να	ελπίζω να είστε καλά.	ik hoop dat het goed met u gaat.	(accent op het voortdurende goedgaan)