fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Morf/MorfWerw/MorfWerw3RegeOnre1eCj1eSt


Overzicht 1e conjugatie, 1e stam, actief en passief

 

De 1e conjugatie valt in twee groepen uiteen, type A en type B.
Tot type A behoren:
- alle werkwoorden waarvan de stam op een  medeklinker eindigt (waaronder ook αυ en ευ), en
- alle werkwoorden waarvan de stam op een klinker eindigt, maar waarbij de klinker van de stam en van de uitgangen van de tweede persoon enkelvoud en van de drie meervoudsvormen niet worden samengetrokken (bijvoorbeeld απολύω ontslaan, αποκλείω uitsluiten, αποκρούω afstoten, συνδέω verbinden, πνεώ waaien).
Tot type B behoren:
- de werkwoorden waarvan de stam op een klinker eindigt, maar waarbij de klinker van de stam en van de uitgangen van de tweede persoon enkelvoud en de drie meervoudsvormen worden samengetrokken (bijvoorbeeld ακούω horen, κλαίω huilen, τρώω eten).


Deze regel kent twee verschillende soorten van uitzonderingen:
- de werkwoorden σπάω en σκάω (type B) hebben varianten σπάζω en σκάζω (type A)
-aan de stam van de werkwoorden van type B wordt in de passieve vormen van de 1e stam praesens een intervocalische -γ- toegevoegd.

Binnen type A wordt voor een aantal tijden twee aparte subgroepen onderscheiden:
- voor de werkwoorden op -άρω en -ίρω
- voor de werkwoorden op -θέτω

Hoewel een verdere onderverdeling van de werkwoorden van de 1e conjugatie voor de vorming van de 1e stam niet noodzakelijk is, is het ter voorbereiding van een onderverdeling voor de vorming van de 2e stam handig om de werkwoorden van de 1e conjugatie in een aantal groepen in te delen (sommige van deze groepen vallen overigens nog verder uiteen bij de vorming van de 2e stam).

 

  eerste stam op        
B-groep labialen:
β
π
φ
ψ
ευ
αυ

κρύβω
εγκαταλείπω
αλείφω
όψομαι
δουλεύω
αναπαύω

verbergen
verlaten
insmeren
schuld dragen
werken
doen rusten
en op:
πτ
φτ
λπ
ρπ
μπ
μ

καλύπτω
βλάφτω
περιθάλπω
έρπω
πέμπω
τρέμω

bedekken
beschadigen
verplegen
kruipen
zenden
trillen
T-groep dentalen:
δ
θ
τ

διαψεύδω
πείθω
θέτω

ontkennen

overtuigen
leggen
en op:
λ
λλ
ρ
ρν
φτ
σ

οφείλω
παραγγέλλω
ξέρω
φέρνω
πέφτω
αρέσω

verschuldigd zijn
bestellen
weten
brengen
vallen
zinnen
A-groep klinkers:
υ
ει
ου
ε

απολύω
αποκλείω
αποκρούω
συνδέω
πνέω

ontslaan
uitsluiten
afstoten
verbinden
waaien
     
N-groep αν
εν
ειν
ην
ων
ιν
υν
φτάνω
δένω
κλείνω
ψήνω
πληρώνω
κρίνω
μολύνω
bereiken
binden
sluiten
braden
betalen
oordelen
vervuilen
αιν σωπαίνω
ανασταίνω
ζεσταίνω
ακριβαίνω
καταλαβαίνω
αποτυχαίνω
zwijgen
doen herrijzen
verwarmen
duurder worden
begrijpen
falen
Z-groep ζ αγκαλιάζω
αλλάζω
omhelzen
verwijderen
     
G-groep gutturalen:
γ
γγ
γν


σσ
ττ

ανοίγω
σφίγγω
εκρήγνυμαι


αναπτύσσω
εισπράττω

openen
klemmen
ontploffen


ontwikkelen
incasseren

κ
λκ
σκ
χ
γχ
χν
ρχ

πλέκω
έλκω
βρίσκω
προσέχω
ελέγχω
φτιάχνω
έρχομαι

breien
trekken
vinden
opletten
controleren
maken
komen
R-groep ρ σοκάρω
σερβίρω
shockeren
serveren
     

Nb. Indien bij eenzelfde 1e stam meerdere voorbeelden zijn opgenomen, geeft dit aan dat voor deze stam bij de vorming van de 2e stam een verdere uitsplitsing plaatsvindt.

Nb. De indeling in groepen komt niet geheel overeen met de indeling in medeklinkers.

Nb. In een paar gevallen vallen werkwoorden met dezelfde stam (ten gevolge van de vorming van de 2e stam) in verschillende groepen. Bijvoorbeeld: -φτ, -ν

Nb. De stammen eindigend op -σσ en-ττ zijn in verband met de groepering voor de 2e stam reeds bij de G-groep opgenomen.

 

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 

 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis:
Zinsleer

l

Morfologie:
Woordleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht

 

  stam op  
1e β etc. 11%
  γ etc. 5%
  ζ etc. 27%
  δ etc. 4%
  ν etc. 21%
  ε etc. 3%
  ρ etc. 4%
    75%
2e άω/ώ/ιέμαι 9%
  ώ/ούμαι 16%
  ώ/ώμαι 0%
  άμαι 0%
    25%
    100%
De percentages zijn gebaseerd op 4500 werkwoorden in Ιορδανίδου.