fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Morf/MorfZelf3


Zelfstandige naamwoorden


Zelfstandige naamwoorden worden onderverdeeld in twee groepen: zaaknamen (mens, vreugde enz.) en eigennamen (Kerstmis, juni, Jan, de Kyfissia-boulevard, Kreta enz.). Tenzij nadrukkelijk anders is vermeld worden met de term zelfstandige naamwoorden altijd de zaaknamen bedoeld.

De zelfstandige naamwoorden (ook wel substantiva genoemd) worden onderverdeeld in de drie categorieën:
mannelijk, vrouwelijk en onzijdig.

Binnen deze categorieën maakt men onderscheid tussen parisyllaben en imparisyllaben.
Bij parisyllabe zelfstandige naamwoorden blijft het aantal lettergrepen bij verbuiging onveranderd.
Bij imparisyllabe zelfstandige naamwoorden daarentegen blijft het aantal lettergrepen niet hetzelfde (meestal in de genitivus meervoud, soms ook in de genetivus enkelvoud, soms ook in alle meervouden).

Enkele voorbeelden

  parisyllabi imparisyllabi
vr η θάλασσα των θαλασσών zee η μαμά των μαμάδων mama
  η κόρη των κορών meisje η κυβέρνηση των κυβερνήσεων regering
  η διάλεκτος των διαλέκτων dialect          
            η μαϊμού των μαϊμούδων aap
man ο αδερφός των αδερφών            
  ο κανόνας των κανόνων   ο παππάς οι παππάδες priester
  ο         ο συγγραφέας οι συγγραφείς schrijver
  ο μαθητής των μαθητών leerling ο μανάβης των μανάβηδων groenteman
onz το δέντρο των δέντρων boom          
  το κορίτσι των κοριτσιών meisje          
  το έδαφος των εδαφών bodem          
            το μάθημα των μαθήματων les
            το ντύσιμο των ντυσιμάτων kleding
  το βράδυ των βραδιών avond          
            το κρέας των κρεάτων vlees

 

Door extra lettergrepen kan ten gevolge van de limitatieregel klemtoonverschuiving optreden. Het is daarom van belang te weten of de klemtoon van een woord op de voorvoorlaatste (proparoxytoon), voorlaatste (paroxytoon) of laatste lettergreep (oxytoon) valt.
 
Omdat de laatste één of twee letters van een zelfstandig naamwoord over het algemeen kenmerkend zijn voor het geslacht en de verbuiging worden steeds voor elke groep van zelfstandige naamwoorden met hetzelfde geslacht, uitgang en verbuiging van één woord de vormen als voorbeeld gegeven. Een dergelijk voorbeeldrijtje heet een paradigma.

Binnen de groepen van zelfstandige naamwoorden die gelijke verbuiging hebben, bevinden zich subgroepen die eindigen op een reeks van gelijke letters, en waarvan de betekenissen qua karakter overeenkomen. In die gevallen is er vaak sprake van een suffix.
Voorbeelden in het Nederlands zijn: -tje, -heid, -ig en dergelijke.

Zelfstandige naamwoorden kunnen over het algemeen voorzien worden van een verkleiningsuitgang: verkleinwoorden. Het Nederlands kent daarvoor de uitgangen: -je, -tje, -pje, -etje. De variatie in het Grieks is beduidend groter.
Verder kent het Grieks een uitgang/vorm die een grote versie van het betreffende zelfstandige naamwoord aangeeft: vergrootworden.

 

Veel bijvoeglijke naamwoorden kunnen ook als zelfstandig naamwoord worden gebruikt.
(bijvoorbeeld: πλούσιος -rijk, οι πλούσιοι -de rijken).

 

Een bijzondere situatie treedt op bij bijvoeglijke naamwoorden die een eigenschap aanduiden.
Enerzijds kunnen deze vaak onverkort als zelfstandig naamwoord worden gebruikt, anderzijds worden zij in het Grieks wel als bijvoeglijk naamwoord gebruikt, wat in het Nederlands als dubbelop wordt ervaren.

   
   

 

Substantivering
Net als in het Nederlands kan elk woord (en elke zin) als zelfstandig naamwoord gebruikt worden door er een lidwoord aan toe te voegen. Bijvoorbeeld: het hoe, het fietsen, het geknaag.

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis:
Zinsleer

l

Morfologie:
Woordleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht


uitgang   m v o
25%   25%  
19%   19%  
-ος 15% 13% 1% 1%
-ο 14%     14%
8%     8%
-μα 6%   0% 6%
-ης 6% 6%    
-ας 4% 4%    
overig 3% 0% 1% 2%
  100% 23% 46% 31%
De percentages zijn gebaseerd op een steekproef van 20.000 woorden. Deze steekproef bevatte 8100 zelfstandige naamwoorden.