fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//MorfWerw/MorfWerwRege/Acti1eStPrae1eCjTypA>

Activum, 1e stam, praesens, 1e conjugatie, type A


Type A: werkwoorden op -ω

ik betaal enkelvoud meervoud
1e persoon πληρώνω πληρώνουμε
2e persoon πληρώνεις πληρώνετε
3e persoon πληρώνει πληρώνουν


Zoals πληρώνω gaan alle werkwoorden van type A van de eerste conjugatie waarvan de stam uitgaat op een medeklinker. Bijvoorbeeld:


B-groep κλέβω stelen   βάφω tonen
  σκάβω graven   αναπαύω tot rust brengen
  σκύβω bukken   απαγορεύω verbieden
  επιτρέπω toestaan   λάμπω stralen
  γράφω schrijven      
G-groep μπλέκω in de war brengen   ρίχνω gooien
  βήχω hoesten   ψάχνω zoeken
  αντέχω volhouden   δείχνω tonen
  φτιάχνω maken      
T-groep νιώθω voelen   αστράφτω flitsen
  πείθω overtuigen      
Z-groep βασίζω baseren op   φωνάζω schreeuwen
  αρχίζω beginnen   στάζω druipen
  γεμίζω vullen   διαβάζω lezen
  τρίζω kraken   αηδιάζω walgen
  γρατσουνίζω krabben   κοιτάζω kijken naar
N-groep δένω vastbinden   χάνω verliezen
  φτάνω aankomen   κλείνω sluiten
R-groep παρκάρω parkeren   σερβίρω serveren

Let wel. Dat deze werkwoorden op overeenkomstige wijze het praesens vormen, betekent niet dat zij ook in andere vormen  overeenstemmen. Bijvoorbeeld:
- bij de vorming van de 2e stam actief;
- bij de vorming van het passivum; bijvoorbeeld θέτω (leggen), τίθεμαι;
- door het ontbreken van het passivum; bijvoorbeeld: σκύβω(bukken), λήγω (verstrijken), ραίνω (besprenkelen);
- bij de vorming van de 2e stam passief;
- omdat zij alleen in het praesens (en eventueel imperfectum voorkomen; bijvoorbeeld κείμαι (liggen), διίσταται (uiteenlopen) (alleen praesens), χαίρω (genieten, zich verheugen), ανήκω ( toebehoren), οφείλω (verschuldigd zijn), δικαιούμαι(recht hebben op) (alleen in het praesens en imperfectum);
- omdat zij alleen in de derde persoon voorkomen; bijvoorbeeld επείγει (het is dringend), ενδέχεται (de kans bestaat dat);
-
of een combinatie van deze eigenschappen.



Dit paradigma wordt ook gevolgd door een aantal werkwoorden waarvan de stam uitgaat op een klinker. Het gaat onder andereom diversewerkwoorden van geleerde origine op -ύω:

op -ύω: απολύω ontslaan   ιδρύω stichten
  διαλύω ontbinden   ισχύω gelden
  διανύω (een afstand) afleggen   μηνύω aanklagen
  ελκύω bekoren   παρεισδύω binnensluipen
  επενδύω investeren    
op -έω: πνέω waaien   αποπλέω wegvaren
  αποπνέω geuren   επιπλέω blijven drijven
  εισπνέω inademen   ρέω vloeien
  εκπνέω uitademen   απορρέω voortvloeien uit
  εμπνέω inspireren   καταρρέω instorten
  πλέω varen   παρεισφρέω binnensluipen
  συνδέω in verband brengen met    
op:-είω σείω schudden    
op -κλείω: αποκλείω uitsluiten   εσωκλείω bijsluiten
  περικλείω omsluiten      
op -κρούω: αντικρούω weerleggen      
  αποκρούω afstoten      

 

 

 

 

 

 

©Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 

.



 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis
Zinsleer

l

Morfologie
Vormleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.

De pagina's van niveau **** bespreken steeds een specifieke combinatie van actief/passief, 1e/2e stam, 1e/2e conjugatie, wijze en tijd.
De verwijzingen in de (één na) onderste keuzebalk zijn zo opgebouwd dat deze verwijzen naar een pagina waarvan (zo mogelijk) alleen de gekozen parameter is gewijzigd.
Bijvoorbeeld: op de pagina 'activum, 1e stam, praesens, 1e conjugatie, type A' heeft aanklikken van de link '2e conj' tot gevolg dat de pagina 'activum, 1e stam, praesens, 2e conjugatie, type A1' verschijnt (wijziging van type A naar type A1 vindt plaats omdat A1 het eerste type van de 2e conjugatie is).