◄***

▼**

►***

Inwendig augment

 

Als een werkwoord met een éénlettergrepige stam voorafgegaan wordt door een voorzetselprefix, dan wordt er in bijna alle gevallen een augment tussen het prefix en het werkwoord geplaatst. Dit augment wordt een 'inwendig' of  'intern' augment genoemd.')
Bijvoorbeeld:

εκπλήσσω	verbazen	aor:	εξέπληξα	ik heb verbaasd
ενδίδω	toegeven (aan)	aor:	ενέδωσα	ik heb toegegeven
συνδέω	verbinden	aor:	συνέδεσα	ik heb verbonden

Als het prefix uitgaat op een klinker, dan valt deze weg tegen het augment (met uitzondering van περι-en προ-). Bijvoorbeeld:

τον ενδιαφέρει	het interesseert hem	aor:	τον ενδιέφερε	het interesseerde hem
αναβάλλω	uitstellen	impf:	ανέβαλλα	ik stelde uit
διακόπτω	onderbreken	aor:	διέκοψα	ik heb onderbroken
παραφράζω	parafraseren	aor:	παρέφρασα	ik heb geparafraseerd
καταψύχω	vriezen	aor:	κατέψυχα	ik ben ingevroren
αναθέτω	opdragen	aor:	ανέθεσα	ik heb opgedragen

Maar:

περιλαμβάνω	omvatten	aor:	περιέλαβα	ik heb omvat
περιφέρω	ronddragen	aor:	περιέφερα	ik heb rondgedragen
περιμένω	wachten	aor:	περίμεινα	ik heb gewacht
προκρίνω	verkiezen	aor:	προέκρινα	ik heb verkozen

Bij werkwoorden met een van de voorzetselprefixen -εν of -συν waarbij in het praesens assimilatie is opgetreden met de eerste klinker van het grondwoord, krijgt het prefix voor het inwendig augment weer zijn oorspronkelijke vorm terug:

εμπνέω	inspireren	ενέπνεα	ik heb geïnspireerd
συμβαίνει	het gebeurt	συνέβαινε	het gebeurde

De weinige werkwoorden die geen inwendig augment krijgen, vallen in drie categorieën uiteen:
- ze behoren tot de meest gangbare werkwoorden
- ze beginnen met het voorzetselprefix -ξε
- ze beginnen met het voorzetselprefix -προ.

 

gangbare werkwoorden	μεταφράζω	vertalen	aor:	μετάφρασα	ik heb vertaald
	διαβάζω	lezen	aor:	διάβασα	ik heb gelezen
	προσθέτω	toevoegen	aor:	πρόσθεσα	ik heb toegevoegd
prefix -ξε	ξεκάνω	uit de weg ruimen	aor: impf:	ξέκανα	ik heb uit de weg geruimd
	ξεπλένω	uitwassen	aor:	ξέπλυνα	ik heb uitgewassen
prefix -προ	προδίδω	verraden	aor:	πρόδωσα	ik heb verraden
	προκόβω	vooruitgang boeken	aor:	πρόκοψα	ik ben erop vooruitgegaan

Bij sommige werkwoorden met -προ komt het inwendig augment als variant voor:

προκρίνω	verkiezen	aor:	προέκρινα	πρόκρινα	ik heb verkozen
προβλέπω	voorzien	aor:	προέβλεψα	πρόβλεψα	ik heb voorzien

Samengestelde werkwoorden waarvan het eerste lid bestaat uit een bijvoeglijk naamwoord of een bijwoord, krijgen lang niet altijd een inwendig augment. Als het eerste van de samenstelling uitgaat op een klinker, valt deze niet weg tegen het augment.

aor:	της το πρωτοέδειξα	ik heb het haar voor het eerst laten zien.
impf:	τον πολυέβλεπαν	ze zagen hem vaak.

Maar:

aor:	το κακόμαθες το παιδί	je hebt het kind verpest.
aor:	το παράκανες	je hebt het overdreven.

Ook voor het inwendig augment geldt dat het alleen wordt gehandhaafd als het accent erop valt:

εκδίδω	uitgeven	impf:	εξέδιδα	ik gaf uit	εκδίδαμε	wij gaven uit
προσλαμβάνω	in dienst nemen	aor:	προσέλαβα	ik heb in dienst genomen	προσλάβαμε	wij hebben in dienst genomen
συχνοβλέπω	vaak zien	impf:	τον συχνοέβλεπα	ik zag hem vaak	τον συχνοβλέπαμε	we zagen hem vaak

Een klein aantal woorden  beginnend met α- of ε- kunnen in de verleden tijd een η- als augment krijgen. Ook voor dit augment geldt, dat het alleen gehandhaafd wordt als het beklemtoond is:

ελπίζω	hopen	maar ook:		altijd:
impf:	ήλπιζα	έλπιζα	ik hoopte	ελπίζαμε	wij hoopten
aor:	ήλπισα	έλπισα	ik heb gehoopt	ελπίσαμε	wij hebben gehoopt
ελέγχω	controleren
impf:	ήλεγχα	έλεγχα	ik controleerde	ελέγχαμε	wij controleerden
aor:	ήλεγξα	έλεγξα	wij controleerden	ελέγξαμε	wij hebben gecontroleerd
υπάρχω	bestaan
impf:	υπήρχα		ik bestond	υπήρχαμε	wij bestonden
aor:	υπήρξα		ik bestond	υπήρξαμε	wij bestonden
έρχομαι	komen
impf:	ερχόμουν		ik kwam	ερχόμαστε	wij kwamen
aor:	ήρθα		ik kwam	ήρθαμε	wij kwamen

Deze η- kan ook als intern augment optreden bij samengestelde woorden waarvan het eerste lid met een α- of ε- begint Wederom alleen als het accent erop valt:

 

παραγγέλλω	bestellen	maar ook:			maar ook:
impf:	παράγγελνα 1)		ik bestelde	παραγγέλναμε		wij bestelden
aor:	παρήγγειλα	παρέγγειλα	ik heb besteld	παραγγείλαμε		wij hebben besteld
εξάπτω	prikkelen
impf:	έξαπτα 2)		ik prikkelde	εξάπταμε		wij prikkelden
aor:	εξήψα	έξαψα	ik heb geprikkeld	εξάψαμε		wij hebben geprikkeld
εφευρίσκω	uitvinden
impf:	εφεύρισκα		ik vond uit	εφευρίσκαμε		wij vonden uit
aor:	εφήυρα		ik heb uitgevonden	εφεύραμε	εφηύραμε	wij  hebben uitgevonden
διευθύνω	besturen
impf:	διηύθυνα	(διεύθυνα)	ik bestuurde	διευθύναμε		wij bestuurden
aor:	διηύθυνα		ik heb bestuurd	διευθύναμε		wij hebben bestuurd
de woorden die afgeleid zijn van -αγω 3), bijvoorbeeld:
εισάγω	importeren
impf:	εισήγα		ik importeerde	εισήγαμε		wijimporteerden
aor:	εισήγαγα		ik heb geïmporteerd	εισαγάγαμε		wij hebben geïmporteerd
θέλω 4)	willen
impf:	ήθελα		ik wilde	θέλαμε		wij wilden
aor:	θέλησα		ik heb gewild	θελήσαμε		wij hebben gewild
ξέρω 5)	weten
impf:	ήξερα		ik wist	ξέραμε		wij wisten
aor:	ήξερα		ik heb geweten	ξέραμε		wij hebben geweten
υπάρχω 6)	bestaan
impf:	υπήρχα		ik bestond	υπήρχαμε		wij bestonden
aor:	υπήρξα		ik heb bestaan	υπήρξαμε		wij hebben bestaan

¹) merk op dat het augment hier geheel achterwege blijft.
²) merk op dat het augment hier ook achterwege blijft.
³) De verleden tijden van werkwoorden op -αγω worden niet veel gebruikt. Over het algemeen geeft men de voorkeur aan een omschrijving door middel van het werkwoord κάνω (doen) + zelfstandig naamwoord:κάνω εισαγωγή/εξαγωγή (importeren/exporteren).
⁴) Het werkwoord θέλω komt van het Oudgriekse werkwoord εθέλω en heeft daarom in het imperfectum een η- als augment.
⁵) Het werkwoord ξέρω is ontstaan uit de coniunctivus van het Oudgriekse werkwoord εξευρίσκω (namelijk:εξεύρω).
⁶) Het werkwoord υπάρχω krijgt verplicht een augment in alle personen van het imperfectum en van de aoristus (het augment draagt dan ook altijd de klemtoon).

') Een overzicht van alle mogelijke combinaties is op niveau ** opgenomen.