Accentverschuiving / klemtoonverschuiving
De begrippen accent en klemtoon zijn niet uitwisselbaar. Vaak echter valt de klemtoon op de lettergreep met het accent. Daarom treedt er een zekere slordigheid op in het gebruik van de woorden accentverschuiving en klemtoonverschuiving. Ook deze grammatica zal zich daaraan schuldig maken.
Niet alleen bij extra lettergrepen of de toevoeging van enclitica aan zelfstandige naamwoorden treedt accentverschuiving op. Ook andere verbuigingsvormen hebben dit effect. Bijv. ο άνθρωπος (de mens) του ανθρώπου (van de mens). Deze schijnbare uitzondering op de limitatieregel is alleen vanuit historisch perspectief verklaarbaar. In het Oudgrieks hebben niet alle klinkers dezelfde lengte. Net als in het Nederlands zijn er korte en lange klinkers. De α, ι en υ konden zowel lang als kort zijn. De ο en ε waren kort, de ω en η lang. De klinkercombinaties ει en ου waren lang. Voor de limitatieregel tellen lange klinkers voor twee. Bij ανθρώπου staat het accent dus niet op de α maar op de ω (de α zou als vijfde klinker tellen). Deze vorm van accentverschuiving treedt bij veel zelfstandige naamwoorden op, alsmede bij bijvoeglijke naamwoorden die als zelfstandig naamwoord worden gebruikt:
de uitgang ου | ||||
ο άνθρωπος | de mens | του ανθρώπου | van de mens | |
το πρόσωπο | de persoon | του προσώπου | van de persoon | |
πλούσιος | rijk | πλουσίου | van rijke (ev) | |
de uitgang ων | ||||
ο άνθρωπος | de mens | των ανθρώπων | van de mensen | |
ο Έλληνας | de Griek | των Ελλήνων | van de Grieken | |
πλούσιος | rijk | πλουσίων | van rijke (mv) | |
de uitgang ους | ||||
ο άνθρωπος | de mens | τους ανθρώπους | de mensen, acc. | |
το έδαφος | het grondgebied | του εδάφους | van het grondgebied | |
ο πλούσιος | de rijke | τους πλουσίους | de rijken, acc. | |
de uitgang εις | ||||
η κυβέρνηση | de regering | οι κυβερνήσεις | de regeringen | |
de uitgang η | ||||
το έδαφος | het grondgebied | τα εδάφη | de grondgebieden |
Ook als de limitatieregel niet in het geding is, treedt bij diverse zelfstandige naamwoorden bij het verbuigen accentverschuiving op.
Dit leidt tot een behoorlijke verscheidenheid aan verbuigingen van zelfstandige naamwoorden.