fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//MorfWerw/MorfWerwRege/Acti2eStAori1eCjTpAB>

Activum, 2e stam, aoristus, 1e conjugatie, type A en B


De aoristus actief wordt gevormd door aan de tweede stam van het werkwoord actief de uitgangen van de verleden tijd toe te voegen.


ik betaalde enkelvoud meervoud
1e persoon πλήρωσα πληρώσαμε
2e persoon πλήρωσες πληρώσατε
3e persoon πλήρωσε πληρώσαν


Naast de vorm πλήρωσαν kan in het gesproken Grieks ook de vorm πληρώσανε aangetroffen worden.

In de regel zijn alle vormen van de aoristus proparoxytoon, met andere woorden, het accent hoort te staan op de voorvoorlaatste lettergreep. Wanneer de stam van het werkwoord uit één lettergreep bestaat, verschijnt in de drie personen van het enkelvoud en in de derde persoon meervoud het zogenaamde augment, een -ε- die voor de stam van het werkwoord wordt geplaatst om het proparoxytone accent te kunnen dragen. In de eerste en tweede persoon meervoud van deze werkwoorden is door de tweelettergrepige uitgang het augment niet nodig.


ik rende enkelvoud meervoud
1e persoon έτρεξα τρέξαμε
2e persoon έτρεξες τρέξατε
3e persoon έτρεχε έτρεξαν

Naast de vorm έτρεξαν kan in het gesproken Grieks ook de vorm τρέξανε worden aangetroffen.

De werkwoorden waarvan de één na laatste lettergreep van de stam een [i]-klank is, vallen wat het accent betreft, in twee groepen uiteen:
- de groep waarvan de [i]-klank als lettergreep telt; en
- de groep waarvan de [i]-klank niet als lettergreep telt.



de [i]-klank telt niet als lettergreep
ι λιώνω έλιωσα smelten
ει αδειάζω άδειασα leegmaken
de [i]-klank telt als lettergreep
ι βελτιώνω βελτίωσα verbeteren
ει σημειώνω σημείωσα noteren

 

Op enkele werkwoorden op -αινω en -αρω/-ιρω na, vormen bijna alle werkwoorden hun aoristus op deze wijze:
 

2e stam aoristus    
-- καταλαβαίνω κατάλαβα begrijpen
  αποτυχαίνω απέτυχα falen
κρίνω έκρινα oordelen
  μολύνω μόλυνα vervuilen
  ακριβαίνω ακρίβυνα duurder worden
  ανασαίνω ανάσανα ademhalen
  ζεσταίνω ζέστανα verwarmen
ανοίγω άνοιξα openen
  φέγγω έφεξα schijnen
  πλέκω έπλεξα breien
  τρέχω έτρεξα rennen
  φτιάχνω έφτιαξα maken
  φωνάζω φώναξα roepen
  αγγίζω άγγιξα aanraken
  αναπτύσσω ανέπτυξα ontwikkelen
  πράττω έπραξα handelen
-γξ ελέγχω έλεγξα controleren
απολαύω απόλαυσα genieten
  θεραπεύω θεράπευσα genezen
  διαψεύδω διάψευσα loochenen
  νιώθω ένιωσα voelen
  θέτω έθεσα plaatsen
  πληρώνω πλήρωσα betalen
  διαβάζω διάβασα lezen
  καπνίζω κάπνισα roken
  απολύω απόλυσα ontslaan
  αποκλείω απόκλεισα uitsluiten
  αποκρούω απόκρουσα afstoten
  σείω έσεισα schudden
  συνδέω σύνδεσα in veband brengen
  πνέω έπνευσα waaien
  σωπαίνω σώπασα zwijgen
  αρρωσταίνω αρρώστησα ziek worden
κλέβω έκλεψα stelen
  επιτρέπω επέτρεψα toestaan
  καλύπτω κάλυψα bedekken
  αλείφω άλειψα insmeren
  αστράφτω άστραψα flitsen
  παύω έπαψα ophouden
  δουλεύω δούλεψα werken
-μψ λάμπω έλαμψα stralen

 

Enkele onregelmatige werkwoorden:

  2e stam    
βρίσκω βρ- βρήκα vinden
τρώω φαγ- έφαγα eten
λέω π- είπα zeggen
βλέπω δ- είδα zien
εισάγω εισαγαγ- εισήγαγα importeren
παραγγέλλω παραγγειλ- παρέγγειλα bestellen
εφευρίσκω εφευρ- εφήυρα uitvinden
διευθύνω διευθυν- διηύθυνα besturen
θέλω θελ- ήθελα willen
ξέρω ξερ- ήξερα weten

 

 

 

 

 

©Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 

.



 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis
Zinsleer

l

Morfologie
Vormleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.

De pagina's van niveau **** bespreken steeds een specifieke combinatie van actief/passief, 1e/2e stam, 1e/2e conjugatie, wijze en tijd.
De verwijzingen in de (één na) onderste keuzebalk zijn zo opgebouwd dat deze verwijzen naar een pagina waarvan (zo mogelijk) alleen de gekozen parameter is gewijzigd.
Bijvoorbeeld: op de pagina 'activum, 1e stam, praesens, 1e conjugatie, type A' heeft aanklikken van de link '2e conj' tot gevolg dat de pagina 'activum, 1e stam, praesens, 2e conjugatie, type A1' verschijnt (wijziging van type A naar type A1 vindt plaats omdat A1 het eerste type van de 2e conjugatie is).