fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Morf/MorfVorm2SameZelf


Woordvorming, samenstellingen


Hoofd en modificeerder zijn zelfstandige naamwoorden

Veel zelfstandige naamwoorden die in het Nederlands een samenstelling van twee zelfstandige naamwoorden zijn, worden in het Grieks, voor zover er niet een speciaal woord voor is, omschreven door gebruik te maken van een bijvoeglijk naamwoord, van een genitivus of van een constructie met een voorzetsel. Bijvoorbeeld:


vergrootglas ο μεγεθυντικός φάκος de vergrotende lens bijv.nw.
inboedelverzekering η ασφαλεία οικοσκευής de verzekering van de inboedel genitivus
halfedelsteen ο ημιπολύτιμος λίθος de semi-waardevolle steen bijv.nw.
waspoeder το απορρυπαντικό σε σκόνη het wasmiddel in poeder(vorm) voorzetsel
werkvergunning η άδεια εργασίας de vergunning om te werken genitivus
pleziervaartuig το σκάφος αναψυχής het vaartuig voor ontspanning genitivus

Soms vormen deze constructies een zogenaamde lexicale collocatie. Dat betekent dat twee woorden als combinatie de specifieke betekenis weergeven. Bijvoorbeeld: de Tweede Kamer.


Als de samenstelling uit twee zelfstandige naamwoorden bestaat, dan is het tweede lid het hoofd en het eerste lid de modificeerder. ')

Er worden vijf categorieën onderscheiden waarop de modificeerder het hoofd preciseert (we duiden de samenstelling hier aan als AB):


B van A νοοτροπία mentaliteit = manier τρόπος van denken νους
B gemaakt van A πετρελαιοκηλίδα olievlek = vlek κηλίδα van olie πετρέλαιο
B als van A βατραχοπέδιλα zwemvliezen = sandalen/ slippers πέδιλα als van een kikker βάτραχος
B voor A ωτοασπίδες oordopjes = schilden ασπίδες ter bescherming van de oren ώτα, Oudgrieks, αφτιά Nieuwgrieks
B als A βατραχάνθρωπος kikvorsman = man άνθρωπος die eruit ziet als een kikker βάτραχος

De laatste jaren worden zelfstandige naamwoorden ook wel simpelweg achter elkaar gezet, eventueel verbonden door een koppelteken; het hoofd voorop, de modificeerder erachter:

παιδί-θαύμα wonderkind letterlijk kind-wonder
θέση-κλειδί sleutelpositie letterlijk positie-sleutel
οικογένεια πρότυπο modelgezin letterlijk gezin model


Er zijn geen regels voor het gebruik van het verbindingsstreepje. Hoogstens lijken samenstellingen die ingeburgerd zijn, wel een streepje te krijgen, en minder gangbare samenstellingen niet.


') In enkele gevallen zijn de twee delen gelijkwaardig: το αντρόγυνο - het echtpaar

Nb. Dat twee zelfstandige naamwoorden in dezelfde naamval direct op elkaar volgen (zonder enig ander woord daartussen), komt verder alleen voor wanneer het eerste zelfstandige naamwoord een hoeveelheid aanduidt: ένα κιλό πατατες, ένα ποτήρι κρασί.
Niet te verwarren met een ένα ποτήρι κρασιού - een wijnglas, wat in het Nederlands wel een voorbeeld van woordvorming is, maar in het Grieks niet.

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright

  

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis:
Zinsleer

l

Morfologie:
Woordleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

 

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht

Alle onderwerpen komen in ieder geval op niveau 1 aan de orde.
Een zwart naar boven wijzend driehoekje geeft aan dat een onderwerp ook op een hoger niveau aan de orde komt.

De zwarte naar links en rechts wijzende gesloten driehoekjes in het midden van het scherm zijn links naar de volgende pagina van hetzelfde onderwerp op hetzelfde niveau.

Teksten met een gestippelde onderstreping zijn links en/of tooltips.

In het geval van een link wijzigt tevens de achtergrondkleur.