◄**

▼*

►**

Voornaamwoorden

η αντωνυμία

Voornaamwoorden verwijzen naar zaken, personen of kenmerken, zonder die zelf te noemen. De bedoelde zaken, personen of kenmerken kunnen ergens anders in de tekst genoemd zijn, of ze zijn uit de beschreven situatie duidelijk.

Over het algemeen worden de voornaamwoorden in het Grieks verbogen. Het voornaamwoord stemt in principe in getal en geslacht overeen met de persoon, of zaak waarnaar verwezen wordt. Gevallen waarin dit niet gebeurt, worden besproken in de Syntaxis.

De voornaamwoorden vallen uiteen in:

-	persoonlijke voornaamwoorden:
	με φώναξε. hij riep me. να φύγουν αυτοί, όχι εσείς. zij moeten weggaan, niet jullie.
-	bezittelijke voornaamwoorden:
	ο πατέρας μου mijn vader ο δικός μου πατέρας mijn eigen vader 1)
-	aanwijzende voornaamwoorden:
	αυτός ο κύριος είναι φίλος μου. die man is een vriend van me. τούτο είναι το βιβλίο μου. dit is mijn boek.
-	vragende voornaamwoorden:
	ποιοι έρχονται; wie komen er? πόσα σου χρωστώ; hoeveel ben ik je schuldig? τι θα κάνουμε; wat zullen we doen? τίνος είναι το χωράφι; van wie is de akker?
-	betrekkelijke voornaamwoorden:
	ο άντρας που είδα. de man die ik zag. η κοπέλα για την οποία σου μίλησε, παντρεύτηκε χτες. het meisje waarover ik het me je had, is gisteren getrouwd. κάνε ό,τι νομίζεις. doe wat je goeddunkt. μη δεχτείς τη θέση όσα λεφτά κι αν σου δώσουν. accepteer de functie niet, hoeveel geld ze je ook bieden. καταλαβαίνει ότι αυτό που κάνει, ... zij begrijpt dat dat wat zij doet, ...
-	onbepaalde voornaamwoorden:
	ας ρωτήσουμε κανέναν. laten we het iemand vragen. μερικοί άνθρωποι sommige mensen κάθε εβδομάδα elke week
-	wederkerende voornaamwoorden:
	κοιτάζει μόνο τον εαυτό της. zij denkt alleen aan zichzelf.
-	wederkerige voornaamwoorden 2):
	αγαπιούνται πολύ . zij houden veel van elkaar. πιαστήκαμε ανάμεσά μας. wij zijn met elkaar slaags geraakt.

¹) Dit nadrukkelijke gebruik van het bezittelijk voornaamwoord wordt in het Nederlands door het bijvoeglijk naamwoord 'eigen' weergegeven.
²) Het Grieks heeft geen voornaamwoord dat overeenkomt met het Nederlandse wederkerige voornaamwoord 'elkaar'. Wederkerigheid wordt in het Grieks in het werkwoord tot uitdrukking gebracht.

Nb. Het Nederlandse woord 'voornaamwoord' is een letterlijke vertaling van het Griekse αντωνυμία < αντι + όνομα

Nb. Vergelijk de volgende zinnen waarin een betrekkelijke voornaamwoord wordt gebruikt.

het huis dat ik zie.

doe wat je goeddunkt.

De woorden 'dat' en 'wat' zijn beide betrekkelijke voornaamwoorden.
'Dat' heeft betrekking op het zelfstandige naamwoord 'huis', 'wat' heeft betrekking op de hoofdzin 'doe'.
Verder is 'wat' het lijdend voorwerp van 'goeddunken' in de lijdend voorwerpszin 'wat je goeddunkt'. Deze bijzin is namelijk in zijn geheel het lijdend voorwerp bij 'doe'.
'Dat' wordt verbogen naar geslacht en aantal van het zelfstandige naamwoord. 'Wat' kan wel andere vormen aannemen, maar dan is dat omdat er een ander lijdend voorwerp wordt aangeduid; het is in bovenstaande zin een verkorte vorm van 'datgene wat'.

de huizen die ik zie.

ik weet niet wie ze hebben overgeslagen.