Wederkerende voornaamwoord
η αυτοπαθής αντωνυμία
Wederkerende voornaamwoorden zijn bijzondere vormen van de persoonlijke voornaamwoorden.
Zij verwijzen altijd naar het onderwerp van de zin.
De
wederkerende voornaamwoorden in het Nederlands zijn:
me, je, zich, ons, mezelf, jezelf, zichzelf, onszelf.
Het Griekse wederkerende voornaamwoord is: ο
εαυτός. Dit wordt steeds gecombineerd met een bezittelijk
voornaamwoord. Dit leidt dat tot de volgende combinaties:
ο εαυτός μου, ο εαυτός σου, ο εαυτός του, ο εαυτός της, ο εαυτός
μας, ο εαυτός σας, ο εαυτός τους
Het gebruik van het wederkerend voornaamwoord in het Grieks en het
Nederlands komen niet overeen.
Het niet nadrukkelijke gebruik van het Nederlandse wederkerende voornaamwoord (me, je, zich, ons) wordt in het Grieks tot uitdrukking gebracht in het werkwoord.
πλένομαι | ik was me. |
Toch kan ook het Griekse persoonlijke voornaamwoord gebruikt worden om het Nederlandse wederkerig voornaamwoord weer te geven:
με πήρε μαζί του. | hij nam me met zich mee. |
Voor het nadrukkelijk gebruik van het wederkerend voornaamwoord (mezelf, jezelf, zichzelf, onszelf) gebruikt het Grieks de constructie met εαυτός.
κοιτάζει μόνο τον εαυτό της | zij denkt alleen aan zichzelf |
Het wederkerend voornaamwoord ο εαυτός wordt als volgt verbogen:
enkelvoud | |
nom | ο εαυτός |
gen | του εαυτού |
acc | τον εαυτό |
Achter ο εαυτός plaatst men de genitivus van het zwak persoonlijk voornaamwoord: μου, σου, του, της, μας, σας, τους. Bijvoorbeeld:
κοιτάζει μόνο τον εαυτό της. | zij denkt alleen aan zichzelf. |
είπα στον εαυτό μου ... | ik zei bij mijzelf ... |
μόνο για τον εαυτό σας νοιάζεστε. | jullie geven alleen om julliezelf. |
δεν είναι κύριος του εαυτού του. | hij is zichzelf niet meester. |
Men treft ook de ironische vorm ο εαυτούλης (μου,
σου etc.) aan.
Σκέφτομαι μόνο τον εαυτούλη του (hij
denkt alleen maar aan zichzelf, met de ondertoon van 'ikke, ikke, en
de rest kan stikken').
In de spreektaal komt in plaats van τον εαυτό μας,
σας, τους ook de vorm
τους εαυτούς μας, σας, τους voor; en in
plaats van του εαυτού μας, σας, τους komt ook
de vorm των εαυτών μας, σας, τους voor. Deze
meervoudsvorm wordt vooral gebruikt als er in de zin een bijstelling
staat die overeenkomt met het wederkerend voornaamwoord.
Bijvoorbeeld:
νομίζουν τους εαυτούς τους ανώτερους απ' όλους (zij vinden zich beter dan de rest)