◄***

▼**

►***

Bijvoeglijke naamwoorden op -ων

Dit paradigma omvat een kleine groep bijvoeglijke naamwoorden die in het Oudgrieks deelwoorden waren.

Deze bijvoeglijke naamwoorden worden verbogen volgens één van de paradigma's:
1. op -ων, -ουσα, -ον:ενδιαφέρων
2. op -ών, -ούσα, -όν: παρών
3.op -ων, -ον: βασιλόφρων
4. op -ας, -ασα, -αν of op -είς, -είσα, -έν, in enkele vaste uitdrukkingen

In aanvulling op wat reeds bij de verbuigingen is vermeld, is nog het volgende op te merken:

1. Een aantal bijvoeglijke naamwoorden op komt alleen voor in vaste uitdrukkingen:

ο θεραπεύων γιατρός	de behandelend arts
μια ιδιάζουσα περίπτωση	een bijzonder geval
ένα φλέγον ζήτημα	een brandende kwestie

2. Zoals παρών gaan ook:

απών

afwezig

en enkele andere, alleen in gesubstantiveerd vorm:

ο πρώτος τυχών	de eerste de beste
ο αποθανών	de overledene
η αποθανούσα	de overledene
οι αποτυχόντες	de gezakten (zij die een examen niet gehaald hebben)

3. Zoals βασιλόφρων [de vormen voor mannelijk en vrouwelijk zijn gelijk] gaan ook de weinig voorkomende deelwoorden:

 

In plaats van dit paradigma gebruikt men in het enkelvoud mannelijk vaak een ander paradigma: βασιλόφρονας, βασιλόφρονα, βασιλόφρονα.

Voor de mannelijke vorm van βασιλόφρων en in het geval van gebruik als zelfstandig naamwoord wordt in plaats van de nominativusvorm op -ων als alternatief een vorm op -ονας gebruikt.

 

4. Verder komen sporadisch oude deelwoorden op -ας, -ασα, -αν of op -είς, -είσα, -έν voor. Deze deelwoorden (respectievelijk van de aoristus actief en de aoristus passief) komen alleen in staande uitdrukkingen of gesubstantiveerd voor:

ο αποβιώσας	de overledene
ο δηλώσας	degene die de verklaring heeft afgelegd (in notariële akten)
το ανακοινωθέν	het communiqué
σήμα κατατεθέν	wettig gedeponeerd merk
τα ληφθέντα μέτρα	de getroffen maatregelen

5. Merk op dat de elders gedane uitspraak dat tegenwoordige deelwoorden in het Grieks niet als bijvoeglijk naamwoordn mogen worden gebruikt, niet geheel correct is.
Bijvoeglijke naamwoorden op -ων zijn archaïsche tegenwoordige deelwoorden actief.
Bijvoeglijke naamwoorden op -εις zijn archaïsche verleden deelwoorden passief.
Bijvoeglijke naamwoorden op -ας zijn archaïsche verleden deelwoorden actief.
Het verschil tussen het verleden deelwoord passief op -εις en het voltooid deelwoord passief op -μένος wordt in de bij de deelwoorden *** besproken.