fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Morf/MorfZelfVrou3aPari


Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden


Parisyllabi op -α



      genitivus meervoud, klemtoon op de
      laatste voorlaatste
      lettergreep
           
      proparoxytoon paroxytoon oxytoon proparoxytoon paroxytoon
ev nom. η θάλασσα χώρα καρδιά ικανότητα ελπίδα
  gen. της θάλασσας χώρας καρδιάς ικανότητας ελπίδας
  acc. την θάλασσα χώρα καρδιά ικανότητα ελπίδα
  voc.   θάλασσα χώρα καρδιά ικανότητα ελπίδα
mv nom. οι θάλασσες χώρες καρδιές ικανότητες ελπίδες
  gen. των θαλασσών χωρών καρδιών ικανοτήτων ελπίδων
  acc. τις θάλασσες χώρες καρδιές ικανότητες ελπίδες
  voc,   θάλασσες χώρες καρδιές ικανότητες ελπίδες
      zee land hart gelegenheid hoop

Binnen dit paradigma worden twee categorieën te onderscheiden:
(a) proparoxytone en paroxytone woorden die in de genitivus meervoud de klemtoon op de voorlaatste lettergreep krijgen (θάλασσα, ελπίδα)
(b) propoxytone, paroxytone en oxytone woorden die in de genitivus meervoud de klemtoon op de laatste lettergreep krijgen (ικανότητα, χώρα, καρδιά).

Er treedt dus bijna altijd klemtoonverschuiving op in de genitivus meervoud:
- vanzelfsprekend bij de oxytone woorden (καρδιά)
- echter niet bij de woorden op -άδα of -ίδα.

Tot dit paradigma behoren onder meer:


a-groep
accent gen.mv. op laatste lettergr.
b-groep
accent gen.mv op voorlaatste lettergr.
proparoxy paroxy oxy proparoxy  paroxy
θάλασσα zee χώρα land καρδιά hart ικανότητα gelegenheid  ελπίδα  
alle vrouwelijke zelfstandig naamwoorden die niet tot één van de onder b genoemde categorieën behoren. -ότητα   -άδα, -ίδα, -ούδα
προσωπικότητα persoonlijkheid  εβδομάδα week
     εφημερίδα krant
                πεταλούδα vlinder
                μητέρα moeder
                ακτίνα straal
                κλίμακα schaal
                σειρήνα sirene
                σταγόνα druppel

Zo nu en dan treft men een oudere nevenvorm van de genitivus enkelvoud aan: met klemtoonverschuiving en met de uitgang -ης (of met de uitgang -ας indien er een klinker, klinkercombinatie of een ρ direct aan voorafgaat).
Bijvoorbeeld:
- ο σταθμός Λαρίσσης (het Atheense station voor de treinen in de richting van Λάρισα).
- η (οδός) Κηφισίας (de Kifisia-weg; de gelijknamige wijk heet Κηφησιά)
- φιστίκια Αιγίνης(pistachenoten van het eiland Αίγινα)
- ο λογαριασμός τραπέζης (de bankrekening; van τράπεζα,bank)
- η (λεωφόρος) Βασιλίσσης Σοφίας (de Koningin Sophia-boulevard; van βασίλισσα, koningin).

In officiële benamingen gebruikt men soms een genitivus meervoud voor plaatsen met namen in het enkelvoud:
- το Πανεπιστήμιο Αθηνών (de Universiteit van Athene, van η Αθήνα)
- το Λιμεναρχείο Πατρών (de havendienst van Patras, van η Πάτρα).

Tot bovenstaand paradigma behoren ook de vrouwelijke pendanten van mannelijke zelfstandige naamwoorden op -ης:

 

η ζηλιάρα de jaloerse vrouw   ο ζηλιάρης de jaloerse man
η τεμπέλα de luiaard   ο τεμπέλης de luiaard
η φοβητσιάρα de angsthaas   ο φοβητσιάρης de angsthaas

Deze vrouwelijke zelfstandige naamwoorden hebben geen vorm voor de genitivus meervoud.

Het woord μητέρα (moeder) is volgens Lauxterman een uitzondering: de genitivus meervoud is niet *μητερών, maar μητέρων.

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis:
Zinsleer

l

Morfologie:
Woordleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht