Vrouwelijke zelfstandige naamwoorden
Parisyllabi op -α
genitivus meervoud, klemtoon op de | |||||||
laatste | voorlaatste | ||||||
lettergreep | |||||||
proparoxytoon | paroxytoon | oxytoon | proparoxytoon | paroxytoon | |||
ev | nom. | η | θάλασσα | χώρα | καρδιά | ικανότητα | ελπίδα |
gen. | της | θάλασσας | χώρας | καρδιάς | ικανότητας | ελπίδας | |
acc. | την | θάλασσα | χώρα | καρδιά | ικανότητα | ελπίδα | |
voc. | θάλασσα | χώρα | καρδιά | ικανότητα | ελπίδα | ||
mv | nom. | οι | θάλασσες | χώρες | καρδιές | ικανότητες | ελπίδες |
gen. | των | θαλασσών | χωρών | καρδιών | ικανοτήτων | ελπίδων | |
acc. | τις | θάλασσες | χώρες | καρδιές | ικανότητες | ελπίδες | |
voc, | θάλασσες | χώρες | καρδιές | ικανότητες | ελπίδες | ||
zee | land | hart | gelegenheid | hoop |
Binnen dit paradigma worden twee categorieën te onderscheiden:
(a) proparoxytone en paroxytone woorden die in de genitivus meervoud
de klemtoon op de voorlaatste lettergreep krijgen (θάλασσα,
ελπίδα)
(b) propoxytone, paroxytone en oxytone woorden die in de genitivus
meervoud de klemtoon op de laatste lettergreep krijgen
(ικανότητα, χώρα, καρδιά).
Er treedt dus bijna altijd klemtoonverschuiving op in de
genitivus meervoud:
- vanzelfsprekend bij de oxytone woorden (καρδιά)
- echter niet bij de woorden op -άδα
of -ίδα.
Tot dit paradigma behoren onder meer:
a-groep accent gen.mv. op laatste lettergr. |
b-groep accent gen.mv op voorlaatste lettergr. |
|||||||||
proparoxy | paroxy | oxy | proparoxy | paroxy | ||||||
θάλασσα | zee | χώρα | land | καρδιά | hart | ικανότητα | gelegenheid | ελπίδα | ||
alle vrouwelijke zelfstandig naamwoorden die niet tot één van de onder b genoemde categorieën behoren. | -ότητα | -άδα, -ίδα, -ούδα | ||||||||
προσωπικότητα | persoonlijkheid | εβδομάδα | week | |||||||
εφημερίδα | krant | |||||||||
πεταλούδα | vlinder | |||||||||
μητέρα | moeder | |||||||||
ακτίνα | straal | |||||||||
κλίμακα | schaal | |||||||||
σειρήνα | sirene | |||||||||
σταγόνα | druppel |
Zo nu en dan treft men een oudere nevenvorm van de genitivus
enkelvoud aan: met klemtoonverschuiving en met de uitgang -ης
(of met de uitgang -ας indien er een klinker,
klinkercombinatie of een ρ direct aan
voorafgaat).
Bijvoorbeeld:
- ο σταθμός Λαρίσσης (het Atheense station
voor de treinen in de richting van
Λάρισα).
-
η (οδός) Κηφισίας (de Kifisia-weg; de gelijknamige wijk heet
Κηφησιά)
-
φιστίκια Αιγίνης(pistachenoten van het
eiland
Αίγινα)
-
ο λογαριασμός τραπέζης (de bankrekening;
van
τράπεζα,bank)
-
η (λεωφόρος) Βασιλίσσης Σοφίας (de Koningin
Sophia-boulevard; van βασίλισσα, koningin).
In officiële benamingen gebruikt men soms een genitivus meervoud
voor plaatsen met namen in het enkelvoud:
-
το Πανεπιστήμιο Αθηνών (de Universiteit van
Athene, van η Αθήνα)
-
το Λιμεναρχείο Πατρών (de havendienst van
Patras, van η Πάτρα).
Tot bovenstaand paradigma behoren ook de vrouwelijke pendanten van mannelijke zelfstandige naamwoorden op -ης:
η ζηλιάρα | de jaloerse vrouw | ο ζηλιάρης | de jaloerse man | |
η τεμπέλα | de luiaard | ο τεμπέλης | de luiaard | |
η φοβητσιάρα | de angsthaas | ο φοβητσιάρης | de angsthaas |
Deze vrouwelijke zelfstandige naamwoorden hebben geen vorm voor de genitivus meervoud.
Het woord μητέρα (moeder) is volgens Lauxterman een uitzondering: de genitivus meervoud is niet *μητερών, maar μητέρων.