Mannelijke zelfstandige naamwoorden op -ας
O05 | O02 | O03 | O05o1 | O01 | O04 | O06 | O21 | |||
ev | nom. | ο | Έλληνας | κανόνας | άντρας | άρχοντας άρχων |
ψαράς | μπάρμπας | τσέλιγκας | συγγραφέας |
gen. | του | Έλληνα | κανόνα | άντρα | άρχοντα άρχοντος |
ψαρά | μπάρμπα | τσέλιγκα | συγγραφέα συγγραφέως |
|
acc. | τον | Έλληνα | κανόνα | άντρα | άρχοντα | ψαρά | μπάρμπα | τσέλιγκα | συγγραφέα | |
voc. | Έλληνα | κανόνα | άντρα | άρχοντα άρχων |
ψαρά | μπάρμπα | τσέλιγκα | συγγραφέα | ||
mv | nom. | οι | Έλληνες | κανόνες | άντρες | άρχοντες αρχοντάδες αρχόντοι |
ψαράδες | μπαρμπάδες | τσελιγκάδες | συγγραφείς |
gen. | των | Ελλήνων | κανόνων | αντρών | αρχόντων αρχοντάδων |
ψαράδων | μπαρμπάδων | τσελιγκάδων | συγγραφέων | |
acc. | τους | Έλληνες | κανόνες | άντρες | άρχοντες αρχοντάδες αρχόντους |
ψαράδες | μπαρμπάδες | τσελιγκάδες | συγγραφείς | |
voc. | Έλληνες | κανόνες | άντρες | άρχοντες αρχοντάδες αρχόντοι |
ψαράδες | μπαρμπάδες | τσελιγκάδες | συγγραφείς | ||
Griek | regel | man | aristocraat | visser | oompje | veehouder | schrijver | |||
79 | 90 | 39 | 86 | 5 | 2 | 32 |
Enkele woorden op -ας hebben voor één of meerdere vormen varianten.
Deze worden over het algemeen in speciale situaties gebruikt (zie
hieronder na de overzichten).
O05a | O05o2 | |||||||
ev | nom. | ο | μήνας | Απόλλωνας Απόλλων |
Έλληνας Έλλην |
βλάκας βλαξ |
γίγαντας γίγας |
λέοντας λέων |
gen. | του | μήνα μηνός |
Απόλλωνα Απόλλωνος |
Έλληνα Έλληνος |
βλάκα βλακός |
γίγαντα γίγαντος γίγα |
λέοντα λέοντος |
|
acc. | τον | μήνα | Απόλλωνα | Έλληνα | βλάκα | γίγαντα γίγα |
λέοντα | |
voc. | μήνα | Απόλλωνα Απόλλων |
Έλληνα Έλλην |
βλάκα βλαξ |
γίγαντα γίγα |
λέοντα λέων |
||
mv | nom. | οι | μήνες | - | Έλληνες | βλάκες | γίγαντες | λέοντες |
gen. | των | μηνών | - | Ελλήνων | βλακών | γιγάντων | λεόντων | |
acc. | τους | μήνες | - | Έλληνες | βλακές | γίγαντες | λέοντες | |
voc. | μήνες | - | Έλληνες | βλακές | γίγαντες | λέοντες | ||
maand | Apollo | Griek | sukkel | reus | leeuw | |||
') | 1 | 1 | 1 | 1 | 5 |
O21o1 | O21o2 | O22o1 | O22o2 | |||||
ev | nom. | ο | βασιλέας βασιλεύς βασιλιάς |
αλιέας αλιεύς |
γονέας γονιός |
Πειραιάς Πειραιεύς |
αστέρας αστήρ |
πατέρας πατήρ |
gen. | του | βασιλέα βασιλέως βασιλιά |
αλιέα αλιέως |
γονέα γονιού |
Περιαιά Πειραιώς |
αστέρα αστέρος |
πατέρα πατρός |
|
acc. | τον | βασιλέα βασιλιά |
αλιέα | γονέα γονιό |
Πειραιά | αστέρα | πατέρα | |
voc. | βασιλέα βασιλεύ βασιλιά |
αλιέα αλιεύ |
γονιέ γονέα |
Πειραιά Πειραιεύ |
αστέρα αστήρ |
πατέρα πάτερ |
||
mv | nom. | οι | βασιλείς βασιλιάδες |
αλιείς | γονείς γονιοί |
- | αστέρες | πατέρες πατεράδες |
gen. | των | βασιλιάδων βασιλέων |
αλιέων | γονέων γονιών |
- | αστέρων | πατέρων πατεράδων |
|
acc. | τους | βασιλείς βασιλιάδες |
αλιείς αλιέας |
γονείς γονιοΎς |
- | αστέρες | πατέρες πατεράδες |
|
voc. | βασιλείς βασιλιάδες |
αλιείς | γονείς γονιοί |
- | αστέρες | πατέρες πατεράδες |
||
koning | visser | ouder | Piraeus | ster | vader | |||
1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 |
1. Een enkele keer treft men de oude genitivus enkelvoud op -έως
aan: του συγγραφέως.
Bijvoorbeeld in straatnamen: η (λεωφόρος)
Βασιλέως Κωνσταντίνου (de Koning Constantijn-boulevard).
2. Sommige eigennamen hebben ook nog de oude nominativus enkelvoud
op -εύς:
Παπαδόπουλος-Κεραμεύς.
3. μήνας (maand) του μηνός (in plaats van του μήνα, dat ook
voorkomt). Bijvoorbeeld: στις δεκατρείς του μηνός (op de
dertiende van de maand).
4. Namen van personen en goden uit de oudheid (Απόλλων,
Σόλων) hebben ook de genitivus op -ωνος. Deze komt men met
name tegen in de namen van straten: η Απόλλωνος, η
Σόλωνος.
De accusativus van deze namen is op wel
-α. Als (moderne) nevenvorm wordt Απόλλωνας,
Σόλωνας
gebruikt.
5. In plaats van de nominativus enkelvoud op -ας kan men een enkele keer, meestal in ironische context, oudere vormen aantreffen: ο Έλλην (de Griek), ο βλαξ (de sukkel). 6. Ο Πειραιάς, maar ο (οδός) Πειραιώς.
De zelfstandige naamwoorden op -άκιας hebben een afwijkende
meervoudsvorming op -άκηδες:
ο τσαντάκιας, οι τσαντάκηδες - tasjesdief
Zoals ψαράς gaat ook:
χαλβάς | halva | βραχνάς | nachtmerrie |
κομπιουτεράς | computerman | κερατάς | hoorntjesdrager |
Zoals μπαρμπάς gaat ook:
ρήγας | koning | χότζας | imam |
Nb. Το κρέας - vlees is onzijdig
') Aantallen zijn gebaseerd op ruim 9000 zelfstandige naamwoorden in woordenlijstnieuwgrieks . De categorie-indeling is gebaseerd op Prisma woordenboek Nieuwgrieks.