fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Synt/SyntLidw2


Syntaxis, lidwoord


Lidwoorden vallen uiteen on bepaalde lidwoorden en onbepaalde lidwoorden.

Het lidwoord volgt het zelfstandige naamwoord waarbij het hoort in getal en geslacht.

In grote lijnen komt het gebruik van het lidwoord in het Grieks overeen met het gebruik in het Nederlands.
In een aantal gevallen wijkt het gebruik echter af.
Soms gebruikt het Grieks een bepaald lidwoord waar het Nederlands geen lidwoord gebruikt, soms gebruikt het Grieks geen (bepaald) lidwoord waar het Nederlands wel een lidwoord gebruikt, en
soms gebruikt het Grieks geen onbepaald lidwoord waar het Nederlands wel een onbepaald lidwoord gebruikt.


Het bepaald lidwoord wordt gebruikt bij:


1.  naam en eigennaam
 
 
ο Θανάσης ο Σημίτης η Αθήνα
στους Δελφούς τον Αύγουστο η Ιταλία
In het gesproken Grieks krijgt zowel de voor- als achternaam het lidwoord als het om een persoon gaat die zowel bij de spreker als bij de toehoorder bekend is.
 
πέθανε ο Γιώργος ο Καλιακούδας. Georgos Kaliakoudis is overleden.
είδαμε την Μαρία την Κοπιδάκη. wij zagen Maria Kopidaki.
Wordt de eigennaam voorafgegaan door een aanspreektitel (bijv. mijnheer) dan komt het lidwoord daarvoor te staan:
 
η κυρία Παπαδοπούλου mevrouw Papadopoulou
η δεσποινίς Χαριτάτου juffrouw Charitatou
Het lidwoord valt weg bij:
a.  vocativus
 
Παύλο δεσποινίς Αμπατζοπούλου Ελένη
b.  beperkende bijstelling
 
ο αδερφός μου Σάκης (ik heb meerdere zonen, maar ik bedoel Sakis)
  Maar weer niet bij een uitbreidende bijstelling:
 
ο αδερφός μου, ο Σάκης (ik heb één zoon en hij heet Sakis)
c.  naamaanduiding na werkwoorden als λέω, ονομάζω, φωνάζω:
 
τη λένε Άννα. zij heet Anna.
τον φωνάζουν Μπάμπη. zij roepen Bambie.
ονομάζεται Νίκος Αποστόλου. hij wordt Nikos Apostolos genoemd.
2.  datum
 
Bij de aanduiding van een datum kan zowel een dag, maand als jaar worden vermeld.
a)  dag
  De dag wordt voorzien van een lidwoord (vrouwelijk enkelvoud voor de eerste dag van de maand, vrouwelijk meervoud voor de overige dagen; het geslacht wordt verklaard uit het achterwege gelaten μέρα):
 
την 1η ... de eerste ...
στις 25 ... de 25ste ...
  maar niet bij een bijstelling:
 
θα έρθει την Παρασκευή, 3 Ιανουαρίου hij komt vrijdag, 3 januari
b)  maand
  De maand wordt in principe voorzien van een lidwoord:
 
την πρώτη εβδομάδα του Μαΐου στις 25 του Μάρτη
  maar niet als het gaat om de naamvariant van de maand op -ιος:
 
την 1η Δεκεμβρίου ... στις 25 Μαρτίου ...
  en niet als het gaat om een bijstelling:
 
θα έρθει την Παρασκευή, 3 Ιανουαρίου hij komt vrijdag, 3 januari
c)  jaar
 
   
3.  tijd
  De tijd wordt voorzien van een lidwoord (vrouwelijk enkelvoud voor de eerste uur van de dag of middag, vrouwelijk meervoud voor de overige uren; het geslacht wordt verklaard uit  het achterwege gelaten ώρα).
 
 
στις πεντέμισι στις 28 Οκτωβρίου om half zes op 28 oktober
4.  algemene uitspraken
 
 
η βία δεν λύνει τα προβλήματα. geweld lost geen problemen op.
οι άνθρωποι είναι μυστήριοι. mensen zijn merkwaardige wezens.
ο καφές βλάπτει πιο πολύ απ' ό,τι ωφελεί. koffie schaadt meer dan hij baat.
το ξύλο βγήκε απ' τον παράδεισο. een pak slaag kan geen kwaad.
το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία. roken schaadt de gezondheid ernstig.
5.  aanduiding van een afgepaste hoeveelheid
 
 
βγάζω 100.000 δρχ. το μήνα. ik verdien 100.000 dr. per maand.
το τυρί έχει 750 δρχ. το κιλό. de kaas kost 750 dr. per kilo.
το εισιτήριο έχει 20.000 δρχ. το άτομο. het kaartje kost 20.000 dr. per persoon.
6.  bijstelling na een sterk persoonlijk voornaamwoord
 
 
εμείς οι γονείς wij, de ouders
εγώ ο κακομοίρης ik, de pechvogel
εσείς οι συγγενείς jullie, de verwanten
7.  nadruk op een bijvoeglijk naamwoord
  Nb. door het lidwoord vóór het zelfstandig naamwoord te herhalen:
 
η καλή η νοικοκυρά δεν κάνει τέτοια πράγματα. een goede huisvrouw doet zoiets niet.
ο καημένος οΓιάννης die arme Jannis
η δική μου η οικογένεια míjn familie
8.  in een aantal vaste uitdrukkingen
 
στη θάλασσα aan zee
μένω στο σπίτι ik woon thuis
ήρθε στην ώρα της ze kwam op tijd
στο δρόμο op straat

 

 

 

 

 

©Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright

  

Betekenis:
Semantiek

l

Zin:
Syntaxis

l

Woord:
Morfologie

l

Letter:
Alfabet

l

Klank:
Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

 

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht

Alle onderwerpen komen in ieder geval op niveau 1 aan de orde.
Een zwart naar boven wijzend driehoekje geeft aan dat een onderwerp ook op een hoger niveau aan de orde komt.

De zwarte naar links en rechts wijzende gesloten driehoekjes in het midden van het scherm zijn links naar de volgende pagina van hetzelfde onderwerp op hetzelfde niveau.

Teksten met een gestippelde onderstreping zijn links en/of tooltips.

In het geval van een link wijzigt tevens de achtergrondkleur.