◄**

▼*

►**

Overzicht vergelijkingen op basis van syntaxis

Vergelijkingen kunnen op verschillende manieren vorm krijgen:
- met een bijwoordelijke bepaling ingeleid door een voorzetsel: dan, (zo)
- met een bijwoordelijke bijzin ingeleid door een voegwoord: dan, alsof, zoals
- met een betrekkelijke bijzin ingeleid door een onbepaald betrekkelijk voornaamwoord of betrekkelijk bijwoord: zo ... als
- met een bijwoordelijkebetrekkelijke bijzin ingeleid door een onbepaald betrekkelijk voornaamwoord: dan (wat)

- met een bijwoordelijke bepaling ingeleid door een voorzetsel: dan, (zo)als
 

από	dan
σαν	als, zoals
παρά	dan
με	als
ως	als, zoals

 

η Μαρία είναι δυο χρονιά μεγαλύτερη από μένα.	Maria is twee jaar ouder dan ik.
είναι ψηλός σαν τον πατέρα του.	hij is lang (zo)als zijn vader.
είναι περισσότερο αφελής παρά κουτός.	hij is eerder naïef dan dom.
κάλλια αργά παρά ποτέ.	beter laat dan nooit.
είναι το ίδιο ψηλή με τη Γιωργία.	ze is even lang als Giorgia.

Σαν en ως verschillen enigszins in betekenis:

ο Νίκος παρουσιάζεται σαν σωτήρας.	Nikos doet zich voor als redder.	maar hij is het niet
ο Κώστας συμπεριφέρεται σαν μεγάλος.	Kostas gedraagt zich als een volwassene.	maar hij is het niet
εργάζεται σαν λογιστής σε εταιρεία.	hij werkt als boekhouderin een bedrijf.	hij is geen boekhouder, maar werkt als zodanig
εργάζεται ως λογιστής σε εταιρεία.	hij werkt als boekhouderin een bedrijf.	hij is boekhouder

 

Vergelijking met behulp van het voorzetsel από + accusativus

Deze constructie wordt gebruikt na comparatieven (vergrotende trap).

ο Γιωργος είναι πιο προσεκτικός από τον Πέτρο.	Giorgos is oplettender/ precieser dan Petros.
η γυναίκα μου κερδίζει πιο πολλά από μένα.	mijn vrouw verdient meer (geld) dan ik.
το σπίτι σας είναι πιο όμορφο από το δικό μας.	jullie huis is mooier dan het onze.

Na comparatieven μεγαλύτερος, μικρότερος, ανώτερος, κατώτερος kan ook de zwakke vorm van het persoonlijk voornaamwoord gebruikt worden.

η Μαρία είναι δυο χρόνια μεγαλύτερη μου.

Maria is twee  jaar ouder dan ik.

Από kan eventueel versterkt worden door het vooraf te laten gaan door και.

πιο μακριά και από την Καβάλα

zelfs nog verder dan Kavala

Van de superlatief van bijvoeglijke naamwoorden kan geen bijwoord gevormd worden.

Om bijvoorbeeld 'het beste' uit te drukken, wordt de comparatief gebruikt met als toevoeging απ΄όλους/όλες:

η Μαρία μιλάει τα αγγλικά καλύτερα απ΄όλους.

Maria spreekt het best(e) Engels (van allen).

Nb. Het gebruik van από is niet mogelijk wanneer de vergelijking twee objecten betreft die een andere zinsdeel vormen dan het lijdend voorwerp of het naamwoordelijk deel van het gezegde. Dit betekent dat na substantivering van een bijzin από weer wel mogelijk is:

είναι προτιμότερο να λες την αλήθεια από το να λες ψέματα.

het is beter de waarheid te zeggen dan leugens te vertellen.

 

Vergelijking met behulp van het voegwoord σαν

Vergelijkingen met 'als' waarbij geen tweede persoonsvorm voorkomt, zijn meestal elliptische zinnen.
Wanneer in een vergelijking na σα(ν) een zelfstandig naamwoord volgt zonder bepalend lidwoord, dan volgt na σα(ν) de naamval van het zinsdeel waarbij het een bijwoordelijke bepaling van vergelijking is.
Volgt er een sterk persoonlijk voornaamwoord of een zelfstandig naamweerd met bepalend lidwoord, dan wordt de accusativus gebruikt.

Σα(ν) wordt zowel gebruikt in figuurlijke vergelijkingen als in feitelijke vergelijkingen.
Als het tweede lid van een feitelijke vergelijking bestaat uit een sterk persoonlijk voornaamwoord, dan wordt σαν vaak gevolgd door και :

 

τον αγαπώ σαν αδελφό (= σαν να ήταν αδελφός μου).	acc.	ik houd van hem als van een broer.	fig.
τρέχει σα λαγός (= σαν να ήταν λαγός).	nom.	hij rent als een haas.	fig.
τρέχει σαν τον λαγό.	acc.	hij rent als een haas.	fig.
το μυαλό της γυρίζει σαν τον μύλο.	acc.	haar verstand draait als een molen/ ze denkt razendsnel.	fig.
γυρίζει σαν μύλος.	nom.	haar verstand draait als een molen/ ze denkt razendsnel.	feit.
δεν είναι άνθρωπος σαν (κι) εμας.	acc.	hij is niet iemand (zo)als wij.	feit.
για κάποιον σαν κι εσένα είναι εύκολο.	acc.	voor iemand zoals jij, is het makkelijk.	feit.
είναι ψηλός σαν τον πατέρα του.	acc.	hij is even lang als zijn vader.	feit.

Nb. Er is ook een constructie mogelijk met een bijvoeglijk naamwoord:
- ο Δημήτρης ντύθηκε πινγκουίνος
- Dimitris verkleedde zich als pinguin.

Vergelijking met behulp van het voegwoord παρά: (eerder/liever  ...) dan

Bij vergelijkingen van eigenschappen of toestanden waarin beide leden op hetzelfde object betrekking hebben wordt het voorzetsel παρά gebruikt + de naamval waarin het eerste lid van de vergelijking staat:

 

είναι περισσότερο αφελής παρά κουτός.	hij is eerder naïef dan dom.
τον θεωρώ περισσότερο αφελή παρά κουτό.	ik vond hem eerder naïef dan dom.
κάλλια αργά παρά ποτέ.	beter laat dan nooit.
καλύτερα να σε φθονούν παρά να σε λυπούνται.1)	ze kunnen je beter benijden dan dat ze medelijden met je hebben.

¹) Hier is niet sprake van een samengesteld voegwoord παρά να maar van het voorzetsel παρά gevolgd door een gesubstantiveerde bijzin.

Nb. Παρά mag niet gevolgd worden door een zwak persoonlijk voornaamwoord.
Nb. Het gebruik van παρά is noodzakelijk wanneer de vergelijking twee objecten betreft, die een andere zinsdeel vormen dan het lijdend voorwerp of het naamwoordelijke deel van het gezegde.

- met een bijwoordelijke bijzin ingeleid door een voegwoord: dan, alsof, zoals
 

σαν να	alsof
όπως	zoals

 

βαδίζει σαν να είναι μεθυσμένος.	hij loopt alsof hij dronken is.
φόρεσε τα καλά του, όπως ταίριαζε στην περίπτωση.	hij deed zijn nette kleren aan, zoals het de gelegenheid paste.

- met een betrekkelijke bijzin ingeleid door een onbepaald betrekkelijk voornaamwoord of betrekkelijk bijwoord
 

τόσος ... όσος	zo (veel) ... als
(έτσι) όπως	zo ... als

Nb. Wanneer het werkwoord in de hoofdzin en de bijzin hetzelfde is, wordt vaak een beknopte bijzin gebruikt.

είναι τόσο ψηλή όσο (και) η Γιωγρία.	ze is even lang als Giorgia.	ze is even lang als Giorgia is.
ο κήπος έχει τόσες τουλίπες όσες δεν έχω ξαναδεί στη ζωή μου.	de tuin heeft zoveel tulpen als ik van mijn leven nog niet gezien heb.	de tuin heeft zoveel tulpen als ik van mijn leven nog niet gezien heb dat een tuin heeft (/kan hebben).
ακριβώς έτσι όπως σου είπα, έγιναν τα πράγματα.	het is precies zo gebeurd als ik je zei.	het is precies zo gebeurd als ik je zei dat het gebeurd is.

- met een bijwoordelijke betrekkelijke bijzin ingeleid door een onbepaald betrekkelijk voornaamwoord: dan (wat)

Nb. Wanneer het werkwoord in de hoofdzin en de bijzin hetzelfde is, wordt vaak een beknopte bijzin gebruikt en blijft het betrekkelijk voornaamwoord 'wat' achterwege.
De vergelijking in de elliptische bijzin heeft dan geen betrekking meer op het onderwerp van de hoofdzin, maar op bijvoorbeeld het lijdend voorwerp, het naamwoordelijk deel van het gezegde of een bijwoordelijke bepaling.
Let op. Het werkwoord in de bijzin wordt gevormd op basis van de 1e stam; in de verleden tijd wordt dus de paratatikos gebruikt.

 

απ΄ ό,τι	dan (wat)
απ΄ όσο	dan (wat)

 

ήταν πιο τίμιος απ΄ό,τι νόμιζαν.	hij was oprechter dan ze dachten.	(naamw.deel vh gezegde, nl.: het oprecht zijn)
κερδίζει πιο πολλά απ΄όσο εγώ.	zij verdient meer dan ik.	(lijd.voorw, nl.: hoeveel geld)
αγαπούσε τον Γιάννη περισσότερο απ΄ ό,τι τον Αντώνη.	zij hield meer van Giannis dan van Andonis.	(lijd.voorw, nl.: Giannis)
έκανε λιγότερη ζέστη απ΄ ό,τι στην Ευρώπη.	het was minder warm dan in Europa.	(bijw.bep., nl.: hier)
περάσαμε πιο ωραία απ΄ όσο/ απ΄ ό,τι περιμέναμε.	we hebben het leuker gehad dan verwacht.	(bijw.bep., nl.: leuk)