Complementszinnen

Complementszinnen (aanvullingszinnen) zijn bijzinnen die een bepaalde functie bij het werkwoord in de hoofdzin vervullen, bijvoorbeeld lijdend voorwerp, onderwerp etc.
Ze heten dan ook wel onderwerpszin, lijdend voorwerpszin, meewerkend voorwerpszin, gezegdezin (eigenlijk naamwoordelijk-deel-van-het-gezegde-zin).
In tegenstelling tot bijwoordelijke en bijvoeglijke bepalingen kunnen complementen niet weggelaten worden zonder dat de zin ongrammaticaal wordt.
Bijvoorbeeld: 'Gisteren zag ik de rode auto'.
In deze voorbeeldzin kunnen 'gisteren'(bijwoordelijke bepaling) en 'rode' (bijvoeglijke bepaling) weggelaten worden, maar 'ik' (onderwerp) en 'de auto' (lijdend voorwerp) niet. Dat is omdat het werkwoord 'zien' per definitie twee complementen bij zich heeft: het onderwerp en het lijdend voorwerp.
 

onderwerpszin	όποιος πεινάει, καρβέλια ονειρεύεται.	honger maakt rauwe bonen zoet (lett.: alwie honger heeft, droomt van boerenbroden).
naamwoordelijke bijzin	φαίνεται ότι θα βρέξει. είναι ώρα να πηγαίνουμε.	het lijkt erop dat het gaat regenen. het is tijd dat wij gaan.
lijdend voorwerpszin	δεν ήξερα ότι ήσουν εκεί.	ik wist niet dat je daar was.
meewerkend voorwerpszin	de leraar geeft strafwerk aan wie te laat komt.	de leraar geeft hem strafwerk.

 

Binnen de complementszinnen kunnen de volgende soorten worden onderscheiden:

- complementszinnen die een wil, wens, mogelijkheid of noodzaak uitdrukken ingeleid door να

wens	σε παρακαλώ να έρχεσαι στην ώρα σου.	ik verzoek je voortaan op tijd te komen.
mogelijkheid	μπορείς να πας στην ώρα σου;	kun je op tijd komen?
noodzaak	πρέπει να πας στην ώρα σου.	je moet op tijd komen.

 

- complementszinnen na werkwoorden van uiting, mening of kennis, ingeleid door ότι/πως
 

uiting	δήλωσε ότι σε λίγο θα φύγει.	hij verklaarde dat hij kort daarop zou vertrekken.
mening	νομίζω ότι έχεις δίκιο.	ik denk dat je gelijk hebt.
kennis	δε ήξερα ότι ήσουν εκεί.	ik wist niet dat je daar was.

 

- gesubstantiveerde complementszinnen
 

το να αγοράζεις σπίτι, είναι μεγάλη υπόθεση.

het kopen van een huis is een hele aangelegenheid.

- complementszinnen na werkwoorden van vrees of bezorgdheid, ingeleid door μη(ν)/μήπως
 

ανησυχούσαν μήπως δεν προλάβουν το πλοίο.

ze waren bang dat ze de boot niet zouden halen.

- complementszinnen van de indirecte rede
 

με ρώτησε αν έχω πονοκέφαλο.

hij vroeg me of ik hoofdpijn had.

- complementszinnen na werkwoorden van emotie, ingeleid door που
 

χαίρομαι που ήρθες.

ik ben blij dat je gekomen bent.

- complementszinnen na werkwoorden van waarneming, ingeleid door που
 

είδα το τρένο που ξεκινούσε.

ik zag de trein vertrekken.

- betrekkelijke bijzin met ingesloten antecedent.

φάε όσο μπορείς.

eet zoveel (/alwat) je kunt.