Bijvoeglijke naamwoorden op -ων
Dit paradigma omvat een kleine groep bijvoeglijke naamwoorden die in het Oudgrieks deelwoorden waren.
Deze bijvoeglijke naamwoorden worden verbogen volgens
één van de paradigma's:
1. op -ων, -ουσα, -ον:ενδιαφέρων
2. op -ών, -ούσα, -όν: παρών
3.op -ων, -ον:
βασιλόφρων
4. op -ας, -ασα, -αν
of op -είς, -είσα,
-έν, in enkele vaste uitdrukkingen
-ων, -ουσα, -ων | -ών, -ούσα, -όν | -ων, -ον | ||||||
ev | mv | ev | mv | ev | mv | |||
mann | nom. | ενδιαφέρων | ενδιαφέροντες | παρών | παρόντες | βασιλόφρων | βασιλόφρονες | |
gen. | ενδιαφέροντος | ενδιαφερόντων | παρόντος | παρόντων | βασιλόφρονος | βασιλοφρόνων | ||
acc. | ενδιαφέροντα | ενδιαφέροντες | παρόντα | παρόντες | βασιλόφρονα | βασιλόφρονες | ||
voc. | ||||||||
vr | nom. | ενδιαφέρουσα | ενδιαφέροντες | παρούσα | παρόντες | βασιλόφρων | βασιλόφρονες | |
gen. | ενδιαφέρουσας | ενδιαφερόντων | παρούσας | παρόντων | βασιλόφρονος | βασιλοφρόνων | ||
acc. | ενδιαφέρουσα | ενδιαφέροντες | παρούσα | παρόντες | βασιλόφρονα | βασιλόφρονες | ||
voc. | ||||||||
onz | nom. | ενδιαφέρον | ενδιαφέροντα | παρόν | παρόντα | βασιλόφρον | βασιλόφρονα | |
gen. | ενδιαφέροντος | ενδιαφερόντων | παρόντος | παρόντων | βασιλόφρονος | βασιλοφρόνων | ||
acc. | ενδιαφέρον | ενδιαφέροντα | παρόντα | παρόντα | βασιλόφρον | βασιλόφρονα | ||
voc. | ||||||||
interessant | aanwezig | koningsgezind |
1. Zoals ενδιαφέρων [paroxytoon, van oorsprong deelwoorden van de tegenwoordige tijd actief] gaan onder meer ook:
πρωτεύων | primair |
δευτερεύων | secundair |
διδάσκων | onderwijzend |
επείγων | dringend |
υπάρχων | bestaand |
εορτάζων | jarig |
λανθάνων | latent |
Enkele andere komen alleen voor in vaste uitdrukkingen:
ο θεραπεύων γιατρός | de behandelend arts |
μια ιδιάζουσα περίπτωση | een bijzonder geval |
ένα φλέγον ζήτημα | een brandende kwestie |
2. Zoals παρών gaan ook
[van oorsprong deelwoorden van de tegenwoordige tijd actief
(bijv παρών)
ofwel van de aoristus actief (bijv. τυχών)]:
απών | afwezig |
enn enkele andere, alleen in gesubstantiveerd vorm:
ο πρώτος τυχών | de eerste de beste |
ο αποθανών | de overledene |
η αποθανούσα | de overledene |
οι αποτυχόντες | de gezakten (zij die een examen niet gehaald hebben) |
3. Zoals βασιλόφρων [de vormen voor mannelijk en vrouwelijk zijn gelijk] gaan ook de sporadisch voorkomende deelwoorden:
ευγνώμων | dankbaar |
ειδήμων | deskundig |
μετριόφρων | bescheiden |
δεισιδαίμων | bijgelovig |
In plaats van dit paradigma gebruikt men in het enkelvoud mannelijk vaak een ander paradigma: βασιλόφρονας, βασιλόφρονα, βασιλόφρονα.
4. Verder komen sporadisch oude deelwoorden op -ας, -ασα, -αν of op -είς, -είσα, -έν voor. Deze deelwoorden (respectievelijk van de aoristus actief en de aoristus passief) komen alleen in staande uitdrukkingen of gesubstantiveerd voor:
ο αποβιώσας | de overledene |
ο δηλώσας | degene die de verklaring heeft afgelegd (in notariële akten) |
το ανακοινωθέν | het communiqué |
σήμα κατατεθέν | wettig gedeponeerd merk |
τα ληφθέντα μέτρα | de getroffen maatregelen |