fbicon

Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis


Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl
Nieuwgrieks, Morfologie en Syntaxis
Bezoek ook: www.woordenlijstnieuwgrieks.nl

©

 
Grammatica//Morf/MorfBijv3on


Bijvoeglijke naamwoorden op -ων


Dit paradigma omvat een kleine groep bijvoeglijke naamwoorden die in het Oudgrieks deelwoorden waren.

Deze bijvoeglijke naamwoorden worden verbogen volgens één van de paradigma's:
1. op -ων, -ουσα, -ον:ενδιαφέρων
2. op -ών, -ούσα, -όν: παρών
3.op -ων, -ον: βασιλόφρων
4. op -ας, -ασα, -αν of op -είς, -είσα, -έν, in enkele vaste uitdrukkingen


    -ων, -ουσα, -ων -ών, -ούσα, -όν -ων, -ον
                 
      ev mv ev mv ev mv
mann nom.   ενδιαφέρων ενδιαφέροντες παρών παρόντες βασιλόφρων βασιλόφρονες
  gen.   ενδιαφέροντος ενδιαφερόντων παρόντος παρόντων βασιλόφρονος βασιλοφρόνων
  acc.   ενδιαφέροντα ενδιαφέροντες παρόντα παρόντες βασιλόφρονα βασιλόφρονες
  voc.              
                 
vr nom.   ενδιαφέρουσα ενδιαφέροντες παρούσα παρόντες βασιλόφρων βασιλόφρονες
  gen.   ενδιαφέρουσας ενδιαφερόντων παρούσας παρόντων βασιλόφρονος βασιλοφρόνων
  acc.   ενδιαφέρουσα ενδιαφέροντες παρούσα παρόντες βασιλόφρονα βασιλόφρονες
  voc.              
                 
onz nom.   ενδιαφέρον ενδιαφέροντα παρόν παρόντα βασιλόφρον βασιλόφρονα
  gen.   ενδιαφέροντος ενδιαφερόντων παρόντος παρόντων βασιλόφρονος βασιλοφρόνων
  acc.   ενδιαφέρον ενδιαφέροντα παρόντα παρόντα βασιλόφρον βασιλόφρονα
  voc.              
      interessant aanwezig koningsgezind


1. Zoals ενδιαφέρων [paroxytoon, van oorsprong deelwoorden van de tegenwoordige tijd actief] gaan onder meer ook:

πρωτεύων primair
δευτερεύων secundair
διδάσκων onderwijzend
επείγων dringend
υπάρχων bestaand
εορτάζων jarig
λανθάνων latent

Enkele andere komen alleen voor in vaste uitdrukkingen:

ο θεραπεύων γιατρός de behandelend arts
μια ιδιάζουσα περίπτωση een bijzonder geval
ένα φλέγον ζήτημα een brandende kwestie


2. Zoals παρών gaan ook [van oorsprong deelwoorden van de tegenwoordige tijd actief (bijv παρών) ofwel van de aoristus actief (bijv. τυχών)]:

απών afwezig

enn enkele andere, alleen in gesubstantiveerd vorm:

ο πρώτος τυχών de eerste de beste
ο αποθανών de overledene
η αποθανούσα de overledene
οι αποτυχόντες de gezakten (zij die een examen niet gehaald hebben)


3. Zoals βασιλόφρων [de vormen voor mannelijk en vrouwelijk zijn gelijk] gaan ook de sporadisch voorkomende deelwoorden:

 

ευγνώμων dankbaar
ειδήμων deskundig
μετριόφρων bescheiden
δεισιδαίμων bijgelovig

In plaats van dit paradigma gebruikt men in het enkelvoud mannelijk vaak een ander paradigma: βασιλόφρονας, βασιλόφρονα, βασιλόφρονα.

 

4. Verder komen sporadisch oude deelwoorden op -ας, -ασα, -αν of op -είς, -είσα, -έν voor. Deze deelwoorden (respectievelijk van de aoristus actief en de aoristus passief) komen alleen in staande uitdrukkingen of gesubstantiveerd voor:

ο αποβιώσας de overledene
ο δηλώσας degene die de verklaring heeft afgelegd (in notariële akten)
το ανακοινωθέν het communiqué
σήμα κατατεθέν wettig gedeponeerd merk
τα ληφθέντα μέτρα de getroffen maatregelen

 

 

 

 

 

© Auteursrecht voorbehouden. Zie pagina Copyright
 
  
 

Semantiek:
Betekenisleer

l

Syntaxis:
Zinsleer

l

Morfologie:
Woordleer

l

Alfabet

l

Fonologie

     

*

*

*

*

   

+

+

De bovenstaande zwarte sterren geven van elke pagina het niveau aan.
1 ster: beginnersniveau
2 sterren: gevorderden-niveau
3 sterren: studieniveau
1 plus: beschouwing
2 plussen: overzicht